5 CẤP ĐỘ LÀM CHỦ AI GIÚP LÃNH ĐẠO DẪN DẮT DOANH NGHIỆP HIỆU QUẢ

Trong bài viết này, AI FIRST sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ cách làm chủ AI để tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu quả công việc. Khi lãnh đạo hiểu và ứng dụng AI, họ có thể đưa ra quyết định chiến lược chính xác hơn. Việc làm chủ AI giúp doanh nghiệp tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững trong thời đại công nghệ.

1. Thách thức khi lãnh đạo doanh nghiệp chưa biết cách làm chủ AI

Trong thời đại AI bùng nổ, vai trò của người lãnh đạo không chỉ là quản trị vận hành mà còn phải định hướng công nghệ. Tuy nhiên, khi chưa hiểu đúng và làm chủ được AI, lãnh đạo doanh nghiệp có thể đối mặt với hàng loạt thách thức nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh và tốc độ tăng trưởng của tổ chức.

• Thiếu nền tảng dữ liệu để ra quyết định chính xác: Không hiểu rõ về AI và phân tích dữ liệu khiến lãnh đạo đưa ra quyết định dựa trên cảm tính, kinh nghiệm cá nhân. Điều này dẫn đến sai lệch trong định hướng chiến lược, bỏ lỡ cơ hội tối ưu hóa và dự đoán thị trường bằng công nghệ.

• Không tận dụng được sức mạnh tự động hóa để tối ưu vận hành: AI có khả năng tự động hóa nhiều khâu từ marketing, bán hàng đến quản trị nội bộ. Tuy nhiên, nếu người lãnh đạo không làm chủ được công nghệ này, doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng lãng phí nguồn lực và hoạt động kém hiệu quả so với đối thủ biết khai thác AI.

• Không xây dựng được chiến lược chuyển đổi số dài hạn với AI: Thiếu hiểu biết về AI khiến việc ứng dụng công nghệ chỉ dừng ở mức thử nghiệm, rời rạc và không mang lại kết quả rõ ràng. Điều này khiến doanh nghiệp không thể xây dựng lộ trình chuyển đổi số thực sự bền vững và có định hướng.

• Mất cơ hội tăng trưởng và phụ thuộc vào đối tác công nghệ: Việc không kiểm soát được AI khiến doanh nghiệp phụ thuộc vào bên thứ ba khi triển khai, dễ bị lệ thuộc vào tư vấn hoặc chọn sai công cụ. Đồng thời, doanh nghiệp cũng bị chậm chân trong việc mở rộng thị phần, cá nhân hóa trải nghiệm và tăng trưởng nhờ công nghệ.

2. Tại sao làm chủ AI là một yêu cầu bắt buộc của nhà lãnh đạo?

Trong thời kỳ công nghệ phát triển thần tốc, đặc biệt là sự trỗi dậy của trí tuệ nhân tạo, việc làm chủ AI không còn là kỹ năng "nên có" mà đã trở thành một năng lực bắt buộc của người lãnh đạo hiện đại. Nhà lãnh đạo không chỉ là người ra quyết định, mà còn là người kiến tạo tương lai doanh nghiệp dựa trên công nghệ.

• Dẫn dắt tư duy đổi mới và sáng tạo trong toàn doanh nghiệp: Khi lãnh đạo am hiểu AI, họ có thể khơi dậy tinh thần đổi mới trong tổ chức, tạo ra một văn hóa học hỏi liên tục. Điều này giúp doanh nghiệp luôn sẵn sàng thích nghi, thử nghiệm mô hình mới và đón đầu những cơ hội chưa từng có.

• Tạo ra lợi thế cạnh tranh khác biệt dựa trên dữ liệu và công nghệ: Biết cách khai thác AI giúp lãnh đạo nhìn thấy những cơ hội thị trường ẩn sau dữ liệu, tối ưu quy trình, nâng cao trải nghiệm khách hàng và đưa ra quyết định chính xác hơn. Đây là yếu tố then chốt để vượt mặt đối thủ trong cùng phân khúc.

• Chủ động thiết kế mô hình kinh doanh mới theo hướng AI-First: AI không chỉ hỗ trợ vận hành mà còn mở ra cơ hội tái cấu trúc mô hình kinh doanh. Một lãnh đạo làm chủ AI có thể định hình lại cách doanh nghiệp tạo ra giá trị, từ quy trình nội bộ đến mô hình bán hàng, phát triển sản phẩm.

• Gia tăng tốc độ và chất lượng ra quyết định chiến lược: Trong môi trường cạnh tranh khốc liệt, việc ra quyết định nhanh nhưng vẫn chính xác là yếu tố sống còn. AI cung cấp cho lãnh đạo những phân tích sâu sắc, dự đoán tương lai, giúp họ hành động trước khi thị trường thay đổi.

• Khả năng truyền cảm hứng và dẫn dắt đội ngũ chuyển đổi số: Một người lãnh có tư duy AI-First sẽ không tạo ra khoảng cách với thế hệ nhân sự trẻ đang rất nhạy bén với công nghệ. Họ có thể truyền cảm hứng, hướng dẫn và đưa ra chiến lược đào tạo giúp toàn bộ tổ chức cùng bước vào kỷ nguyên số với sự chủ động.

3. 5 cấp độ làm chủ AI để nâng cao lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp

Để AI thực sự tạo ra giá trị cho doanh nghiệp, nhà lãnh đạo cần đi qua từng cấp độ làm chủ, từ nhận thức cơ bản cho đến khả năng định hình chiến lược AI-first. Việc hiểu rõ mình đang ở đâu trong 5 cấp độ dưới đây sẽ giúp doanh nghiệp xác định lộ trình phù hợp để nâng cao lợi thế cạnh tranh một cách bền vững.

3.1. Cấp độ 1: Nhận biết và thấu hiểu AI 

Ở cấp độ này, mục tiêu chính là nhận thức và hiểu rõ về AI, là bước nền tảng trong việc xây dựng một chiến lược công nghệ vững chắc. Nhà lãnh đạo cần hiểu về AI, các ứng dụng phổ biến, và cách AI có thể tác động đến ngành nghề của mình. Đây là giai đoạn nhà lãnh đạo và đội ngũ lãnh đạo sẽ:

• Tìm hiểu kiến thức cơ bản về AI: Đọc sách, tham gia khóa học trực tuyến, hay tham gia các hội thảo về AI để nắm bắt cách thức hoạt động của các công nghệ như học máy, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, và phân tích dữ liệu lớn.

• Xác định tác động của AI đến ngành và doanh nghiệp: Lãnh đạo cần nhìn nhận AI không chỉ là một công cụ mà là yếu tố có thể thay đổi cách thức cạnh tranh trong ngành. Họ sẽ bắt đầu hình dung những cơ hội mà AI có thể mang lại trong việc gia tăng hiệu suất và tối ưu hóa các quy trình.

• Khơi gợi sự tò mò và sẵn sàng thử nghiệm: Điều quan trọng là xây dựng tinh thần cởi mở với công nghệ mới, khuyến khích thử nghiệm và không ngần ngại tìm hiểu các giải pháp AI, từ đó tìm ra cơ hội áp dụng vào doanh nghiệp.

3.2. Cấp độ 2: Ứng dụng AI vào các quy trình cơ bản

Khi đã có nền tảng hiểu biết về AI, doanh nghiệp bắt đầu ứng dụng các công cụ AI vào các quy trình cơ bản nhằm tối ưu hóa hiệu quả công việc hàng ngày. Đây là bước đầu tiên trong việc tích hợp AI vào hoạt động doanh nghiệp. Cụ thể:

• Sử dụng AI trong các công việc tự động hóa đơn giản: Các công cụ AI cơ bản có thể giúp tự động hóa các tác vụ như gửi email marketing, chăm sóc khách hàng qua chatbot, hoặc phân tích dữ liệu khách hàng.

• Ứng dụng AI trong phân tích dữ liệu cơ bản: AI giúp phân tích các dữ liệu từ khách hàng, hoạt động bán hàng, và tiếp thị để đưa ra những nhận định cơ bản như xu hướng tiêu dùng, sản phẩm ưa chuộng, hoặc phản hồi từ khách hàng. Điều này giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu và hành vi của khách hàng.

• Tăng cường hiệu suất công việc: Các công cụ AI đơn giản có thể giúp tiết kiệm thời gian cho nhân viên trong việc thực hiện các tác vụ tẻ nhạt hoặc không sáng tạo, từ đó cho phép đội ngũ tập trung vào những công việc chiến lược hơn.

3.3. Cấp độ 3: Tích hợp AI vào quy trình cốt lõi

Ở cấp độ này, AI không chỉ được sử dụng để hỗ trợ các công việc đơn giản mà đã được tích hợp vào quy trình cốt lõi của doanh nghiệp, đóng vai trò quan trọng trong các quyết định chiến lược và hoạt động hàng ngày. Các bước cần thiết bao gồm:

• Tích hợp AI vào quản lý chuỗi cung ứng và sản xuất: AI có thể giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, quản lý kho hàng, và dự báo nhu cầu thị trường, từ đó giúp giảm chi phí và tăng hiệu quả.

• Sử dụng AI để phân tích dữ liệu khách hàng sâu sắc: AI giúp phân tích hành vi khách hàng trên nhiều nền tảng (online, offline) để đưa ra các chiến lược marketing chính xác, cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng và cải thiện hiệu suất bán hàng.

• Tăng cường các quyết định chiến lược: Với AI, doanh nghiệp có thể sử dụng phân tích dữ liệu lớn (big data) để đưa ra các quyết định chiến lược dựa trên dữ liệu, chẳng hạn như mở rộng sản phẩm mới, thay đổi giá trị dịch vụ, hay điều chỉnh chiến lược thị trường.

3.4. Cấp độ 4: Tùy chỉnh và đổi mới với AI

Ở cấp độ này, doanh nghiệp đã không chỉ ứng dụng các công cụ AI có sẵn mà bắt đầu tùy chỉnh và sáng tạo những giải pháp AI riêng phù hợp với nhu cầu đặc thù của mình. Đây là lúc mà AI trở thành yếu tố đột phá trong việc tạo ra giá trị mới cho doanh nghiệp:

• Phát triển giải pháp AI riêng: Doanh nghiệp có thể hợp tác với các nhà cung cấp AI để phát triển các ứng dụng hoặc công cụ riêng, từ đó tối ưu hóa quy trình nội bộ hoặc tạo ra sản phẩm mới. 

• Tùy chỉnh công cụ AI cho phù hợp với chiến lược doanh nghiệp: AI có thể được điều chỉnh để hỗ trợ các mục tiêu cụ thể của doanh nghiệp, như tối ưu hóa hệ thống chăm sóc khách hàng, phát triển sản phẩm mới, hay quản lý tài chính.

• Ứng dụng AI vào đổi mới sản phẩm/dịch vụ: Từ việc cải thiện các sản phẩm hiện có đến việc phát triển các dịch vụ mới sử dụng AI, doanh nghiệp có thể mở rộng ra những lĩnh vực và thị trường mới. Việc tùy chỉnh AI theo đặc thù ngành sẽ tạo ra các giải pháp sáng tạo giúp doanh nghiệp tạo lợi thế cạnh tranh rõ rệt.

3.5. Cấp độ 5: Dẫn dắt và định hình tương lai AI

Ở cấp độ cao nhất, doanh nghiệp không chỉ là người ứng dụng AI mà còn là người dẫn dắt và định hình tương lai của AI trong ngành. Doanh nghiệp trở thành người tiên phong, chủ động tạo ra các xu hướng công nghệ và thiết lập những chuẩn mực mới:

• Xây dựng chiến lược AI-first: Doanh nghiệp chuyển từ việc chỉ sử dụng AI để cải thiện quy trình hay sản phẩm sang việc xây dựng một chiến lược kinh doanh xoay quanh AI. Tất cả các quyết định chiến lược sẽ được đưa ra từ phân tích dữ liệu và các mô hình AI dự báo, giúp doanh nghiệp không chỉ duy trì mà còn dẫn dắt thị trường.

• Định hình xu hướng công nghệ và sự đổi mới: Doanh nghiệp ở cấp độ này có thể hợp tác với các tổ chức nghiên cứu và phát triển, tạo ra các công nghệ mới hoặc nâng cấp những công nghệ AI hiện tại. Họ có thể tham gia vào việc xây dựng các chuẩn mực AI trong ngành và định hướng các chính sách về công nghệ.

• Tạo ra sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh dựa trên AI: Đây là thời điểm doanh nghiệp có thể thiết lập các mô hình kinh doanh hoàn toàn mới, với AI làm trung tâm. Doanh nghiệp có thể phát triển những sản phẩm, dịch vụ hoặc nền tảng đột phá mà thị trường chưa từng có, từ đó dẫn dắt sự phát triển của ngành.

4. Cách giúp lãnh đạo làm chủ AI thay vì phụ thuộc vào tool

Trong thời đại chuyển đổi số, việc lãnh đạo doanh nghiệp làm chủ AI không chỉ là một lợi thế mà là một yêu cầu bắt buộc để duy trì và phát triển trong môi trường cạnh tranh khốc liệt. Việc làm chủ AI giúp lãnh đạo không chỉ sử dụng công cụ mà còn có thể ra quyết định chiến lược dựa trên sự kết hợp tối ưu giữa AI và năng lực con người.

1 -  Chuyển từ tư duy dùng công cụ sang tư duy chiến lược AI

Lãnh đạo cần thay đổi tư duy từ việc chỉ sử dụng công cụ AI sang xây dựng chiến lược AI dài hạn cho toàn doanh nghiệp. AI không phải chỉ là công cụ giúp thực hiện các tác vụ tự động hóa đơn giản, mà là một phần không thể thiếu trong quy trình ra quyết định chiến lược. 

Lãnh đạo cần nhìn nhận AI như một yếu tố then chốt trong việc định hình tương lai của doanh nghiệp, từ sản phẩm, dịch vụ, đến mô hình kinh doanh.

• Chuyển đổi từ sử dụng công cụ đơn lẻ sang tích hợp AI vào chiến lược dài hạn.

• Xây dựng roadmap rõ ràng cho việc ứng dụng AI trong mọi khía cạnh của doanh nghiệp, từ marketing đến sản xuất và chăm sóc khách hàng.

2 -  Xây năng lực “AI Literacy” cho lãnh đạo

Để làm chủ AI, lãnh đạo cần phát triển năng lực AI Literacy, tức là khả năng hiểu và áp dụng AI trong quản lý và ra quyết định. Điều này không yêu cầu lãnh đạo phải trở thành chuyên gia AI, nhưng họ cần hiểu các nguyên lý cơ bản về AI, từ cách thức hoạt động đến ứng dụng thực tế.

• Khuyến khích học hỏi và tham gia các khóa đào tạo về AI để có thể hiểu rõ hơn về tiềm năng và cách thức AI hoạt động.

• Thường xuyên theo dõi các xu hướng AI mới để áp dụng vào mô hình kinh doanh, giúp doanh nghiệp luôn đi đầu trong việc sử dụng công nghệ tiên tiến.

3 -  Biết kết hợp AI và con người để ra quyết định

AI không thể thay thế con người trong tất cả các quyết định quan trọng. Lãnh đạo cần kết hợp AI và con người để tận dụng điểm mạnh của cả hai. AI giúp cung cấp phân tích dữ liệu nhanh chóng và chính xác, nhưng con người vẫn cần đưa ra những quyết định mang tính chiến lược, dựa trên các yếu tố không thể đo lường được bằng dữ liệu.

• AI giúp xử lý dữ liệu lớn và đưa ra các dự đoán chính xác, nhưng con người lại có thể đưa ra các quyết định có tính sáng tạo và nhân văn.

• Lãnh đạo cần phát triển các hệ thống ra quyết định hỗ trợ mà không thay thế vai trò của đội ngũ nhân sự và chiến lược của họ.

4 -  Đầu tư phát triển năng lực AI cho chính lãnh đạo

Lãnh đạo doanh nghiệp cần đầu tư vào chính năng lực AI của mình. Việc hiểu và làm chủ AI không chỉ đơn thuần là việc sử dụng các công cụ, mà là quá trình định hình chiến lược và điều hành doanh nghiệp thông qua AI. Điều này đòi hỏi lãnh đạo phải luôn cập nhật và phát triển kỹ năng liên quan đến AI để không bị tụt lại phía sau.

• Đọc sách chuyên ngành, tham gia các khóa học ứng dụng AI, hội thảo, hay thậm chí tuyển dụng cố vấn AI để nâng cao kiến thức.

• Khuyến khích và dẫn dắt đội ngũ tham gia vào quá trình học hỏi về AI để xây dựng một đội ngũ đồng đều về kiến thức công nghệ.

5 - Xây hệ sinh thái AI riêng của doanh nghiệp

Lãnh đạo cần xây dựng một hệ sinh thái AI riêng trong doanh nghiệp, thay vì phụ thuộc vào các công cụ và phần mềm của bên ngoài. Việc này không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển các giải pháp AI phù hợp với nhu cầu và mô hình kinh doanh riêng, mà còn tạo ra sự độc lập và kiểm soát tuyệt đối.

• Hợp tác với các đối tác công nghệ để phát triển các ứng dụng AI nội bộ, tùy chỉnh các công cụ AI sao cho phù hợp với yêu cầu cụ thể của doanh nghiệp.

• Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ AI để tạo ra các sản phẩm, dịch vụ độc đáo hoặc các công cụ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh dài hạn.

5. Lộ trình 7 bước giúp doanh nghiệp làm chủ AI hiệu quả

Để thực sự làm chủ AI, doanh nghiệp cần có một lộ trình rõ ràng, từ việc xây dựng tầm nhìn chiến lược cho đến việc tích hợp AI vào từng khía cạnh vận hành. Lộ trình này giúp doanh nghiệp tự chủ trong việc phát triển công nghệ và đảm bảo AI không chỉ là công cụ mà còn là chiến lược dài hạn.

5.1. Xác định tầm nhìn AI gắn với chiến lược phát triển doanh nghiệp

Trước khi triển khai AI, doanh nghiệp cần xác định một tầm nhìn rõ ràng về AI và liên kết nó với chiến lược phát triển dài hạn của doanh nghiệp. Đây là bước nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp hiểu rõ mục tiêu, kỳ vọng và cách thức áp dụng AI trong quá trình phát triển.

• Tạo ra tầm nhìn chiến lược rõ ràng về AI: Lãnh đạo cần xác định AI không chỉ là một công cụ công nghệ, mà là một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển doanh nghiệp. AI có thể hỗ trợ trong việc mở rộng thị trường, tối ưu hóa quy trình hoặc tạo ra sản phẩm/dịch vụ mới.

• Gắn AI với mục tiêu phát triển doanh nghiệp: Xác định rõ AI sẽ đóng vai trò gì trong chiến lược phát triển doanh nghiệp, chẳng hạn như nâng cao hiệu quả vận hành, tăng trưởng doanh thu, hay phát triển sản phẩm/dịch vụ sáng tạo. Việc làm rõ tầm nhìn sẽ giúp doanh nghiệp hiểu được giá trị thực sự mà AI mang lại.

• Xây dựng chiến lược dài hạn AI-first: Doanh nghiệp nên thiết lập một chiến lược AI-first, nơi công nghệ AI sẽ là yếu tố tiên quyết trong các quyết định quan trọng của tổ chức, từ quy trình sản xuất đến chiến lược marketing và dịch vụ khách hàng.

5.2. Đánh giá năng lực hiện tại & phân tích sẵn sàng AI của doanh nghiệp

Trước khi triển khai AI, một bước quan trọng là đánh giá năng lực hiện tại của doanh nghiệp và phân tích mức độ sẵn sàng về AI. Điều này giúp doanh nghiệp nhận diện các điểm mạnh, điểm yếu và các khoảng trống cần cải thiện để triển khai AI một cách hiệu quả.

• Đánh giá cơ sở hạ tầng công nghệ: Kiểm tra hệ thống hạ tầng công nghệ hiện tại của doanh nghiệp, bao gồm dữ liệu, phần mềm, và phần cứng. Các hệ thống hiện tại có đáp ứng yêu cầu lưu trữ và xử lý dữ liệu lớn hay không? Hệ thống của doanh nghiệp có đủ mạnh để triển khai AI không?

• Đánh giá dữ liệu doanh nghiệp: AI hoạt động dựa trên dữ liệu. Doanh nghiệp cần đánh giá chất lượng và tính khả dụng của dữ liệu hiện tại. Dữ liệu có được lưu trữ một cách có tổ chức không? Có đủ dữ liệu sạch để đào tạo mô hình AI không?

• Đánh giá năng lực đội ngũ: Lãnh đạo và đội ngũ có đủ kiến thức và kỹ năng về AI không? Doanh nghiệp cần phải xác định đội ngũ hiện tại có khả năng thực hiện các dự án AI hay không, từ đội ngũ công nghệ đến các phòng ban như marketing và bán hàng.

• Phân tích mức độ sẵn sàng AI: Điều này liên quan đến việc đánh giá sự sẵn sàng của tổ chức về công nghệ, con người và quy trình. Liệu doanh nghiệp có thể nhanh chóng tích hợp AI vào các quy trình hiện tại? Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì về mặt tổ chức để đón nhận sự thay đổi này?

5.3. Xây dựng lộ trình AI theo từng giai đoạn

Lộ trình triển khai AI cần được xây dựng theo từng giai đoạn rõ ràng, từ việc bắt đầu với các ứng dụng đơn giản đến việc tích hợp AI vào các quy trình cốt lõi và đổi mới sáng tạo với AI. Việc chia nhỏ quá trình này sẽ giúp doanh nghiệp quản lý được các thay đổi, giảm thiểu rủi ro và đạt được các kết quả dễ dàng đo lường hơn.

Giai đoạn 1: Khởi động và nhận diện cơ hội AI

• Khám phá các công cụ AI sẵn có và ứng dụng vào các quy trình đơn giản như tự động hóa email marketing, chatbot, hoặc phân tích cơ bản.

• Đảm bảo sự chuẩn bị về cơ sở hạ tầng dữ liệu và công nghệ cần thiết.

• Thực hiện các dự án thử nghiệm nhỏ, dùng AI để tối ưu hóa một phần công việc hoặc quy trình hiện tại, chẳng hạn như phân tích hành vi khách hàng hoặc tối ưu hóa chiến dịch quảng cáo.

Giai đoạn 2: Tích hợp AI vào quy trình vận hành cơ bản

• Tích hợp AI vào các quy trình hỗ trợ như chăm sóc khách hàng qua chatbot, phân tích dữ liệu bán hàng, hoặc tối ưu hóa quy trình kho vận.

• Xây dựng các mô hình AI để hỗ trợ ra quyết định trong các lĩnh vực cụ thể như marketing, tài chính, hoặc nhân sự.

• Đảm bảo rằng AI được áp dụng vào các lĩnh vực có tác động trực tiếp đến hiệu suất kinh doanh, từ việc tối ưu hóa chi phí đến nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Giai đoạn 3: Tích hợp AI vào quy trình cốt lõi

• Tích hợp AI vào các quy trình quan trọng như quản lý chuỗi cung ứng, dự báo nhu cầu, tối ưu hóa sản xuất, và phát triển sản phẩm/dịch vụ.

• Tự động hóa các công việc phức tạp hơn và ra quyết định dựa trên dữ liệu từ AI, chẳng hạn như dự báo nhu cầu sản phẩm hoặc quản lý tài chính dựa trên mô hình phân tích dự báo.

• Triển khai hệ thống AI để giúp tối ưu hóa các quyết định liên quan đến các yếu tố chiến lược như giá cả, phân phối sản phẩm, và phát triển sản phẩm.

Giai đoạn 4: Tùy chỉnh và sáng tạo với AI

• Phát triển các giải pháp AI riêng biệt và tùy chỉnh cho các mục tiêu chiến lược cụ thể của doanh nghiệp, chẳng hạn như phát triển các sản phẩm mới dựa trên AI hoặc áp dụng AI trong việc tối ưu hóa các mô hình kinh doanh hiện tại.

• Sử dụng AI để đổi mới sáng tạo trong các chiến lược marketing, sản phẩm và dịch vụ, ví dụ như sáng tạo các ứng dụng hoặc công cụ AI dành riêng cho khách hàng.

• Khuyến khích các sáng kiến AI nội bộ để tạo ra các công cụ, sản phẩm hoặc dịch vụ mới, giúp doanh nghiệp dẫn đầu trong ngành.

Giai đoạn 5: Tạo dựng nền tảng AI-first

• Đặt AI là trung tâm trong các chiến lược phát triển doanh nghiệp dài hạn, xây dựng các sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh mới hoàn toàn dựa trên AI.

• Xây dựng một hệ sinh thái AI nội bộ, giúp doanh nghiệp duy trì và cải thiện các sáng kiến AI trong suốt quá trình phát triển.

• Đảm bảo tất cả các quyết định chiến lược đều được hỗ trợ bởi AI, từ việc ra quyết định sản phẩm, tiếp thị đến kế hoạch tài chính và mở rộng thị trường.

5.4. Đào tạo & phát triển đội ngũ AI nội bộ

Một trong những yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp thực sự làm chủ AI là khả năng phát triển đội ngũ AI nội bộ. Việc đào tạo đội ngũ giúp xây dựng kiến thức và năng lực trong việc triển khai và duy trì các giải pháp AI, từ đó giúp doanh nghiệp không phải phụ thuộc vào các bên thứ ba.

• Đào tạo từ cơ bản đến nâng cao về AI: Để phát triển đội ngũ AI nội bộ, cần xây dựng các chương trình đào tạo liên tục từ cơ bản đến nâng cao. Các nhân viên có thể bắt đầu từ việc hiểu các thuật ngữ cơ bản trong AI, sau đó nâng cao dần kỹ năng về các công cụ và kỹ thuật AI, như học máy (machine learning), học sâu (deep learning), và phân tích dữ liệu lớn (big data).

• Khuyến khích học hỏi và đào tạo liên tục: Do AI là một lĩnh vực công nghệ thay đổi nhanh chóng, doanh nghiệp cần khuyến khích đội ngũ học hỏi và đào tạo liên tục. Các khóa học online, hội thảo, hoặc các chương trình đào tạo chuyên sâu từ các chuyên gia AI sẽ giúp đội ngũ cập nhật những xu hướng và công nghệ mới nhất.

• Phát triển đội ngũ đa ngành về AI: Không chỉ cần các chuyên gia AI, mà các bộ phận khác như marketing, bán hàng, và sản xuất cũng cần có kiến thức cơ bản về AI để có thể hợp tác và tối ưu hóa quy trình. Đào tạo đội ngũ ở nhiều lĩnh vực khác nhau sẽ giúp doanh nghiệp khai thác tối đa tiềm năng của AI trong các quy trình cụ thể.

5.5. Tích hợp AI vào quy trình vận hành

Sau khi xây dựng đội ngũ và có nền tảng kiến thức về AI, doanh nghiệp cần tiến hành tích hợp AI vào quy trình vận hành. Đây là bước giúp AI không chỉ là một công cụ mà trở thành yếu tố không thể thiếu trong các quy trình kinh doanh cốt lõi.

• Tích hợp AI vào các quy trình tự động hóa: Doanh nghiệp có thể bắt đầu với việc ứng dụng AI trong các quy trình tự động hóa đơn giản như gửi email marketing tự động, phân loại khách hàng, hoặc chăm sóc khách hàng qua chatbot. Những ứng dụng này giúp tiết kiệm thời gian, tăng hiệu quả và giảm chi phí.

• Sử dụng AI trong phân tích và ra quyết định chiến lược: Các hệ thống AI có thể giúp phân tích dữ liệu từ khách hàng, xu hướng thị trường, và kết quả hoạt động để đưa ra các dự báo chính xác, từ đó hỗ trợ lãnh đạo đưa ra quyết định chiến lược. Ví dụ, AI có thể dự đoán nhu cầu khách hàng trong tương lai hoặc tối ưu hóa các chiến dịch marketing theo thời gian thực.

• Ứng dụng AI vào quản lý chuỗi cung ứng và sản xuất: AI có thể giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, từ việc dự đoán nhu cầu sản phẩm đến việc quản lý kho hàng và cung ứng. Các công cụ AI như dự báo nhu cầu, tối ưu hóa lịch sản xuất và quản lý tồn kho có thể giúp giảm chi phí và tăng hiệu suất.

• Tạo ra các hệ thống tích hợp dữ liệu từ nhiều nguồn: Một trong những cách quan trọng để tích hợp AI vào quy trình vận hành là xây dựng các hệ thống cho phép thu thập và phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau. AI có thể kết nối và xử lý dữ liệu từ các phòng ban khác nhau (như bán hàng, marketing, chăm sóc khách hàng) để tạo ra một cái nhìn tổng thể về hiệu quả kinh doanh.

• Đảm bảo tính linh hoạt và tối ưu hóa quy trình: AI có thể giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình theo thời gian thực, nhận diện các điểm nghẽn trong quy trình và đưa ra các giải pháp cải thiện. Khi các quy trình được tối ưu hóa nhờ AI, doanh nghiệp có thể gia tăng tốc độ phản ứng và khả năng cạnh tranh.

5.6. Triển khai theo giai đoạn & giám sát hiệu quả

Việc triển khai AI không thể vội vàng mà cần phải thực hiện theo giai đoạn để dễ dàng theo dõi, đánh giá và điều chỉnh. Mỗi giai đoạn giúp đảm bảo rằng AI không chỉ áp dụng đúng mục tiêu mà còn mang lại hiệu quả rõ rệt.

• Triển khai theo các giai đoạn nhỏ: Mỗi giai đoạn triển khai cần được xây dựng rõ ràng với mục tiêu cụ thể và các tiêu chí đo lường hiệu quả. Doanh nghiệp nên bắt đầu với các dự án thử nghiệm nhỏ ở các bộ phận có ít rủi ro và dễ dàng giám sát. Ví dụ, thử nghiệm AI trong việc tối ưu hóa chiến dịch marketing hoặc phân tích dữ liệu bán hàng để cải thiện quy trình.

• Giám sát và điều chỉnh thường xuyên: Sau khi triển khai AI, cần giám sát thường xuyên hiệu quả của các ứng dụng AI. Các công cụ giám sát và báo cáo sẽ giúp lãnh đạo nhận diện được các vấn đề và cải tiến kịp thời. Ví dụ, nếu một chatbot AI không thể giải quyết hết các câu hỏi từ khách hàng, cần điều chỉnh để nâng cao hiệu quả.

• Phân tích dữ liệu sau triển khai: Sau mỗi giai đoạn, doanh nghiệp cần thực hiện phân tích dữ liệu và kết quả. AI có thể giúp đo lường chính xác hiệu quả của việc áp dụng công nghệ vào quy trình công việc, từ đó giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định chính xác hơn. Các chỉ số quan trọng như tăng trưởng doanh thu, giảm chi phí và nâng cao trải nghiệm khách hàng cần được theo dõi.

• Điều chỉnh kế hoạch nếu cần thiết: Dựa trên kết quả giám sát và phân tích, doanh nghiệp có thể điều chỉnh chiến lược triển khai để tối ưu hóa quy trình, nâng cao hiệu quả. Các điều chỉnh này có thể bao gồm thay đổi mô hình AI, cải thiện chất lượng dữ liệu, hoặc tăng cường các chức năng trong công cụ AI.

5.7. Xây dựng văn hóa “AI-First” & tư duy liên tục đổi mới

Để AI trở thành một phần không thể thiếu trong doanh nghiệp, cần xây dựng văn hóa "AI-First". Văn hóa này không chỉ giúp doanh nghiệp sẵn sàng tiếp nhận AI mà còn thúc đẩy quá trình đổi mới liên tục và sự sáng tạo trong việc áp dụng AI vào mọi khía cạnh của hoạt động.

• Đặt AI làm trung tâm trong chiến lược: AI cần là yếu tố chủ đạo trong mọi quyết định chiến lược, không chỉ là công cụ hỗ trợ mà là nền tảng cho phát triển sản phẩm và tối ưu dịch vụ.

• Khuyến khích sáng tạo và thử nghiệm: Tạo môi trường thử nghiệm và sáng tạo, khuyến khích nhân viên mọi phòng ban tham gia vào việc áp dụng AI.

• Tạo điều kiện học hỏi liên tục: Đào tạo định kỳ và khuyến khích nhân viên cập nhật kiến thức AI để duy trì tư duy đổi mới.

• Chia sẻ thành công và thất bại: Cùng nhau học hỏi từ những kết quả, rút ra bài học để cải thiện quy trình và nâng cao sáng tạo.

• Khuyến khích AI ở mọi phòng ban: Áp dụng AI trong tất cả các phòng ban để tận dụng tối đa tiềm năng công nghệ và thúc đẩy sự sáng tạo.

6. Những trở ngại doanh nghiệp SMEs gặp phải khi làm chủ AI

Mặc dù AI có thể mang lại những lợi ích lớn cho doanh nghiệp SMEs, nhưng vẫn còn rất nhiều trở ngại lớn khiến việc triển khai AI trở nên khó khăn. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ thường gặp phải các vấn đề liên quan đến nhận thức, dữ liệu, chi phí và văn hóa mà nếu không giải quyết kịp thời, sẽ hạn chế khả năng ứng dụng AI hiệu quả.

• Thiếu nhận thức và kỹ năng nội bộ: Doanh nghiệp SMEs thường thiếu nhận thức về AI và không có đủ kỹ năng chuyên môn nội bộ. Điều này khiến họ khó khăn trong việc áp dụng và tối ưu hóa AI, từ đó không thể khai thác được tiềm năng của công nghệ này để nâng cao hiệu quả và đổi mới trong hoạt động kinh doanh.

• Không có dữ liệu chất lượng để huấn luyện mô hình: AI yêu cầu dữ liệu chất lượng để huấn luyện mô hình. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp SMEs thiếu hệ thống thu thập, lưu trữ và tổ chức dữ liệu hiệu quả, khiến việc huấn luyện mô hình AI không đạt kết quả như mong đợi, từ đó giảm khả năng ứng dụng AI vào thực tế.

• Rào cản ngân sách, chi phí đầu tư ban đầu: Việc triển khai AI đòi hỏi đầu tư lớn cho hạ tầng công nghệ, phần mềm và đội ngũ chuyên gia. Các doanh nghiệp SMEs thường gặp khó khăn với chi phí ban đầu cao, khiến họ ngần ngại trong việc triển khai các dự án AI hoặc không đủ nguồn lực tài chính để duy trì hệ thống AI dài hạn.

• Cần văn hóa đổi mới và chấp nhận thay đổi từ nhân sự và lãnh đạo: Doanh nghiệp SMEs thường gặp khó khăn trong việc thay đổi tư duy và chấp nhận sự đổi mới công nghệ từ cả lãnh đạo lẫn nhân viên. Nếu không xây dựng được văn hóa sẵn sàng đổi mới và hợp tác, việc triển khai AI sẽ gặp phải sự phản đối hoặc không được hỗ trợ từ các bộ phận trong doanh nghiệp.

7. Khóa học làm chủ AI cho lãnh đạo từ Trường Doanh Nhân HBR

Để giúp các chủ doanh nghiệp và các nhà quản lý cấp cao ứng dụng AI một cách hiệu quả trong công tác quản trị và thúc đẩy tăng trưởng, Trường Doanh Nhân HBR đã phát triển một khóa đào tạo chuyên sâu về AI dành cho lãnh đạo chủ doanh nghiệp. Khóa học “AI FOR BUSINESS LEADERS” không chỉ giúp nhà lãnh đạo hiểu về AI mà còn biết cách triển khai, đo lường và biến AI thành lợi thế chiến lược cho tổ chức của mình.

Lợi ích khi tham gia khóa học:

• Hiểu và áp dụng khái niệm AI First và mô hình doanh nghiệp AI toàn diện: Học cách chuyển từ việc sử dụng các công cụ AI riêng lẻ sang tư duy chiến lược toàn diện, giúp AI trở thành yếu tố nền tảng trong các hoạt động quan trọng như marketing, tài chính, nhân sự và quản trị.

• Tiếp cận case study thực tế và thực hành trực tiếp: Thực hành việc thiết kế phễu AI trong các lĩnh vực như marketing, bán hàng và chăm sóc khách hàng; xây dựng KPIs và lựa chọn công cụ phù hợp cho từng loại hình doanh nghiệp như bán lẻ, giáo dục, sản xuất…

• Lượng hóa hiệu quả của AI bằng hệ thống KPI rõ ràng: Đo lường hiệu quả ứng dụng AI thông qua các chỉ số như tăng 20-50% hiệu suất làm việc, giảm 10-30% chi phí marketing, tăng doanh thu 15-40%, và rút ngắn thời gian ra quyết định từ 2 ngày xuống 15 phút.

• Xây dựng văn hóa AI và phát triển đội ngũ ứng dụng công nghệ: Đào tạo đội ngũ để họ chủ động sử dụng AI trong công việc, từ đó giảm lo ngại về “AI thay thế con người” và giúp nhân viên hiểu và tận dụng công nghệ AI, từ vận hành đến cấp quản lý.

• Hiểu và áp dụng framework AI toàn diện trong doanh nghiệp: Cung cấp cái nhìn tổng quan về chiến lược, con người, quy trình, công cụ và dữ liệu, giúp tránh các sai lầm như chạy theo xu hướng, thiếu đào tạo, dữ liệu kém chất lượng hoặc quy trình chưa sẵn sàng.

• Thiết kế và vận hành hệ thống CRM/CDP chuẩn: Nắm vững cách thu thập, chuẩn hóa và kết nối dữ liệu khách hàng, kết hợp với các nền tảng giúp AI phân tích sâu, mang lại giá trị thực tiễn cho doanh nghiệp.

• Thành thạo kỹ năng ra quyết định dựa trên dữ liệu (data-driven): Sử dụng báo cáo thời gian thực, phân tích hiệu suất và dự báo dòng tiền để ra quyết định nhanh chóng và chính xác, thay vì dựa vào cảm tính hay báo cáo thủ công.

• Tự động hóa quy trình bán hàng, marketing và chăm sóc khách hàng: Sử dụng các công cụ như chatbot, email automation, CRM scoring để chuyển đổi sang mô hình vận hành tự động, nâng cao trải nghiệm khách hàng và đạt được tăng trưởng bền vững.

• Biết cách lựa chọn công cụ AI phù hợp cho từng phòng ban: Áp dụng các công cụ như ChatGPT, Canva AI, Power BI, Hubspot CRM, Voicebot, giúp tối ưu hóa chi phí, tăng năng suất và rút ngắn thời gian vận hành, dựa trên mục tiêu cụ thể của từng phòng ban.

• Nắm vững lộ trình 7 bước triển khai AI trong doanh nghiệp: Học cách từ đánh giá tình hình hiện tại, chuẩn hóa quy trình, xây dựng dữ liệu CRM/CDP, lựa chọn công cụ phù hợp, đến đào tạo đội ngũ, giúp triển khai AI hiệu quả và tối ưu hóa nguồn lực.

Làm chủ AI là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và phát triển bền vững. AI FIRST sẽ giúp lãnh đạo doanh nghiệp hiểu rõ cách tận dụng AI để gia tăng lợi thế cạnh tranh. Hãy theo dõi để khám phá thêm cách ứng dụng AI hiệu quả trong doanh nghiệp của bạn.