10 ỨNG DỤNG AI TRONG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ GIÚP DOANH NGHIỆP BỨT PHÁ

Trí tuệ nhân tạo đang dần trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Trong đó, ứng dụng AI trong thương mại điện tử đã và đang mang đến những đột phá đáng kể, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, nâng cao trải nghiệm khách hàng và tăng doanh thu. Hãy cùng tìm hiểu về các ứng dụng hiệu quả của AI trong việc phát triển thương mại điện tử qua bài viết này của AI FIRST.

1. AI trong thương mại điện tử là gì?

AI trong thương mại điện tử là việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích dữ liệu, tự động hóa quy trình và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng. Công nghệ này giúp doanh nghiệp cá nhân hóa sản phẩm/dịch vụ, dự đoán nhu cầu khách hàng và nâng cao hiệu quả vận hành. AI cũng hỗ trợ tối ưu marketing, tìm kiếm thông minh, và chống gian lận trong giao dịch. Nhờ đó, doanh nghiệp tăng doanh thu, cải thiện trải nghiệm và tiết kiệm chi phí.

2. Thực trạng của việc ứng dụng AI trong thương mại điện tử hiện nay

Tại Việt Nam, có khoảng 92% người Việt sử dụng các tính năng trí tuệ nhân tạo (AI) trên sàn thương mại điện tử ít nhất 1 lần/tuần, cao hơn mức trung bình khu vực ASEAN. Trong đó, 83% người tiêu dùng sẵn sàng chi trả thêm cho trải nghiệm mua sắm có tích hợp AI (Theo báo cáo của Lazada). Trí tuệ nhân tạo đang trở thành một công cụ không thể thiếu trong thương mại điện tử, người tiêu dùng ngày càng đón nhận và đánh giá cao các tính năng của AI.

Theo Gartner, dự kiến năm 2025, khoảng 60% doanh nghiệp, nhà bán lẻ thương mại điện tử sẽ sử dụng các công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để tối ưu hóa quy trình sản xuất và vận hành kinh doanh. Có thể thấy, ứng dụng AI trong thương mại điện tử đang phát triển rất nhanh chóng. Việc ứng dụng AI đang mang lại nhiều lợi ích cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng.

AI đã được tích hợp vào nhiều khía cạnh của kinh doanh, từ việc tương tác với khách hàng đến quản lý hoạt động. Việc ứng dụng AI giúp doanh nghiệp cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm, tự động hóa quy trình, tối ưu hóa marketing và phân tích dữ liệu hiệu quả hơn. Một trong những ứng dụng nổi bật của AI là chatbot và trợ lý ảo. Chúng giúp khách hàng giải đáp thắc mắc, đặt hàng nhanh chóng và thuận tiện. Bên cạnh đó, AI còn được sử dụng để phân tích hành vi mua sắm của khách hàng, từ đó đưa ra những gợi ý sản phẩm phù hợp, tăng tỷ lệ chuyển đổi.

3. Lợi ích của việc ứng dụng AI trong thương mại điện tử

Việc ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) trong thương mại điện tử mang lại vô số lợi ích, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Dưới đây là một số lợi ích chính:

• Giảm chi phí, tăng hiệu suất: Một báo cáo của PwC cho thấy việc ứng dụng AI trong chuỗi cung ứng có thể giúp giảm chi phí logistics lên đến 15%. Đồng thời, việc áp dụng AI vào marketing có thể giúp tăng 10 - 20% doanh thu marketing (theo báo cáo của McKinsey)
• Cải thiện dịch vụ khách hàng: Các ứng dụng AI khác như Chatbot và trợ lý ảo cung cấp dịch vụ khách hàng 24/7, trả lời câu hỏi, hỗ trợ đặt hàng và giải quyết vấn đề. Điều này giúp cải thiện trải nghiệm khách hàng và giảm tải cho đội ngũ hỗ trợ. Dự đoán đến năm 2025, có đến 95% tương tác dịch vụ khách hàng sẽ được công cụ AI hỗ trợ.
• Thúc đẩy doanh số bán hàng: AI phân tích dữ liệu về hành vi mua sắm, lịch sử duyệt web và sở thích của khách hàng để đưa ra các đề xuất sản phẩm phù hợp. Điều này giúp tăng tỷ lệ chuyển đổi và lòng trung thành của khách hàng. Theo một nghiên cứu của Accenture, 91% người tiêu dùng có nhiều khả năng mua sắm với các thương hiệu cung cấp các ưu đãi và đề xuất phù hợp với họ
• Tăng cường khả năng cạnh tranh: Việc áp dụng AI giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về khách hàng, tối ưu hóa hoạt động và đưa ra quyết định chính xác hơn. Điều này giúp tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường.
• Quản lý rủi ro: AI phân tích dữ liệu giao dịch để phát hiện các hành vi gian lận như gian lận thẻ tín dụng, tài khoản giả mạo và đánh giá giả. Điều này giúp bảo vệ doanh nghiệp và khách hàng khỏi thiệt hại tài chính

4. Các ứng dụng phổ biến của  AI trong thương mại điện tử

AI đang ngày càng trở thành một công cụ quan trọng cho các doanh nghiệp thương mại điện tử. Một số ứng dụng quan trọng của AI trong lĩnh vực thương mại điện tử là:

4.1. Cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng

AI cho phép các doanh nghiệp thương mại điện tử tạo ra trải nghiệm mua sắm cá nhân hóa cho từng khách hàng. Bằng cách phân tích dữ liệu về lịch sử mua hàng, hành vi duyệt web, sở thích và nhân khẩu học, AI có thể đưa ra các đề xuất sản phẩm phù hợp, hiển thị nội dung quảng cáo được nhắm mục tiêu và cung cấp các chương trình khuyến mãi riêng biệt. Điều này giúp tăng mức độ tương tác của khách hàng, cải thiện tỷ lệ chuyển đổi và xây dựng lòng trung thành.

Ví dụ như Amazon sử dụng AI để đề xuất sản phẩm "Khách hàng mua sản phẩm này cũng mua..." dựa trên lịch sử mua hàng và hành vi duyệt web của người dùng. Netflix cũng áp dụng tương tự để đề xuất phim và chương trình truyền hình.

4.2. Tối ưu hóa hoạt động marketing

AI giúp tự động hóa và tối ưu hóa các chiến dịch marketing. Các công cụ AI có thể phân tích dữ liệu khách hàng để xác định phân khúc thị trường, dự đoán hành vi mua hàng và tự động điều chỉnh ngân sách quảng cáo để đạt được hiệu quả tối ưu. AI cũng có thể được sử dụng để tạo ra nội dung marketing được cá nhân hóa, chẳng hạn như email marketing và quảng cáo hiển thị.

Điển hình như các nền tảng quảng cáo như Google Ads và Facebook Ads sử dụng AI để tối ưu hóa việc phân phối quảng cáo, nhắm mục tiêu khách hàng và đo lường hiệu quả chiến dịch. Các công cụ như Persado sử dụng AI để tạo ra nội dung quảng cáo thuyết phục và cá nhân hóa.

4.3. Nâng cao hiệu quả quản lý chuỗi cung ứng

AI có thể giúp các doanh nghiệp thương mại điện tử quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả hơn bằng cách dự đoán nhu cầu, tối ưu hóa quản lý hàng tồn kho và tự động hóa các quy trình logistics. AI có thể phân tích dữ liệu về doanh số bán hàng, xu hướng thị trường và các yếu tố bên ngoài khác để dự báo nhu cầu trong tương lai, giúp doanh nghiệp chủ động điều chỉnh lượng hàng tồn kho và tránh tình trạng thiếu hụt hoặc dư thừa.
Ví dụ về ứng dụng trong quản lý chuỗi cung ứng là Walmart, sử dụng AI để dự đoán nhu cầu và tối ưu hóa quản lý hàng tồn kho, giúp giảm chi phí lưu trữ và cải thiện hiệu quả hoạt động. Các công ty logistics như DHL và FedEx sử dụng AI để tối ưu hóa lộ trình giao hàng và quản lý vận chuyển.

4.4. Phát hiện và ngăn chặn gian lận

AI có thể giúp phát hiện và ngăn chặn các hành vi gian lận trong thương mại điện tử, chẳng hạn như gian lận thẻ tín dụng, tài khoản giả mạo và đánh giá giả. Các hệ thống AI có thể phân tích dữ liệu giao dịch và hành vi người dùng để phát hiện các mẫu bất thường và cảnh báo cho doanh nghiệp. Ví dụ như PayPal sử dụng AI để phát hiện và ngăn chặn các giao dịch gian lận, bảo vệ người dùng khỏi mất tiền. Amazon cũng sử dụng AI để phát hiện các đánh giá giả và tài khoản giả mạo.

4.5. Định giá tự động

AI có thể phân tích dữ liệu về nhu cầu thị trường, giá của đối thủ cạnh tranh, chi phí sản xuất và các yếu tố khác để tự động điều chỉnh giá sản phẩm theo thời gian thực. Điều này giúp doanh nghiệp tối đa hóa lợi nhuận và duy trì tính cạnh tranh. Nghiên cứu của Dynamic Pricing và Tiny Clues cho thấy rằng các doanh nghiệp áp dụng AI trong quản lý giá (định giá động) có thể tăng lợi nhuận lên đến 25%

4.6. Chatbot và trợ lý ảo

Chatbot được hỗ trợ bởi AI có thể cung cấp dịch vụ khách hàng 24/7, trả lời các câu hỏi thường gặp, hỗ trợ đặt hàng, theo dõi đơn hàng và giải quyết các vấn đề phát sinh. Điều này giúp cải thiện trải nghiệm khách hàng và giảm tải cho đội ngũ hỗ trợ. Theo Adobe, 47% người dùng thương mại điện tử đã từng tương tác với chatbot hoặc trợ lý ảo khi mua sắm trực tuyến và 72% trong số họ đã có trải nghiệm tích cực khi sử dụng.

4.7. Tìm kiếm bằng hình ảnh

Theo một nghiên cứu của Pinterest, tìm kiếm bằng hình ảnh đã tăng trưởng 60% trong năm qua, cho thấy đây là một tính năng vô cùng hữu ích và được người dùng ưa chuộng. Thay vì mất thời gian nhập từ khóa tìm kiếm, giờ đây, khách hàng chỉ cần chụp một bức ảnh sản phẩm mình yêu thích và tải lên ứng dụng. AI sẽ nhanh chóng phân tích hình ảnh đó và đưa ra những gợi ý sản phẩm tương tự một cách chính xác. Ví dụ, khách hàng nhìn thấy một chiếc váy đẹp trên Instagram, chỉ cần chụp màn hình và sử dụng tính năng tìm kiếm bằng hình ảnh của ứng dụng mua sắm, họ sẽ tìm thấy ngay chiếc váy đó hoặc những mẫu tương tự.

4.8. Phân tích đánh giá và phản hồi của khách hàng

AI có khả năng phân tích hàng triệu đánh giá và phản hồi của khách hàng trên các nền tảng khác nhau, từ đó giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu, sở thích và cả những điểm chưa hài lòng của khách hàng. Một nghiên cứu của IBM cho thấy, các doanh nghiệp sử dụng AI để phân tích cảm xúc khách hàng đã giảm được 50% thời gian giải quyết khiếu nại. Ví dụ nếu nhiều khách hàng phàn nàn về thời gian giao hàng quá lâu, AI sẽ phát hiện ra vấn đề này và đưa ra cảnh báo cho bộ phận logistics. 

4.9. Tạo nội dung tự động

Theo Gartner trong năm 2025, 30% nội dung marketing sẽ được tạo ra bởi AI. AI có thể tự động tạo ra nhiều loại nội dung khác nhau như mô tả sản phẩm, bài đăng trên mạng xã hội, thậm chí cả những bài báo ngắn. Điều này giúp các doanh nghiệp tiết kiệm rất nhiều thời gian và nhân lực. Ví dụ, một cửa hàng thời trang có thể sử dụng AI để tự động tạo ra những mô tả sản phẩm hấp dẫn dựa trên thông tin về sản phẩm và hình ảnh. 

4.10. Dự đoán lòng trung thành của khách hàng

Ứng dụng AI trong thương mại điện tử đang giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về hành vi của khách hàng và dự đoán khả năng họ sẽ tiếp tục sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ trong tương lai. Bằng cách phân tích một lượng lớn dữ liệu khách hàng, AI có thể xác định những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua hàng và xây dựng lòng trung thành. AI sử dụng các thuật toán phức tạp để phân tích dữ liệu lịch sử giao dịch, hành vi trên website, tương tác trên mạng xã hội và các thông tin khác liên quan đến khách hàng. Từ đó doanh nghiệp nâng cao hiệu quả kinh doanh và xây dựng một cộng đồng khách hàng trung thành.

5. Case Study các doanh nghiệp ứng dụng AI thành công

Từ việc cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm đến tự động hóa các quy trình kinh doanh, AI đang đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai của ngành bán lẻ trực tuyến. Chúng ta hãy cùng điểm qua một số case study tiêu biểu về các doanh nghiệp đã thành công trong việc ứng dụng AI:

5.1. Amazon

Amazon đã trở thành một ví dụ điển hình cho việc ứng dụng AI thành công trong thương mại điện tử. Hệ thống gợi ý sản phẩm cá nhân hóa "Customers who bought this item also bought" của họ đã trở thành một trong các tính năng AI cực kì hữu ích đối với người dùng. Bằng cách phân tích sâu vào hành vi mua sắm của từng khách hàng, Amazon không chỉ đề xuất những sản phẩm liên quan mà còn dự đoán được những nhu cầu tiềm ẩn mà khách hàng chưa biết đến. Điều này đã giúp Amazon tăng đáng kể doanh thu và nâng cao lòng trung thành của khách hàng. Một thống kê cho thấy khoảng 35% doanh thu của Amazon đến từ các gợi ý sản phẩm AI. Nhờ những gợi ý sản phẩm hấp dẫn, khách hàng dành nhiều thời gian hơn để duyệt web và mua sắm.

5.2. Shopee

Sàn thương mại điện tử Shopee Việt Nam là một ví dụ điển hình cho việc ứng dụng AI thành công trong lĩnh vực này. Giống như nhiều nền tảng thương mại điện tử khác, Shopee cũng sử dụng AI để gợi ý sản phẩm cho người dùng. Dựa trên lịch sử mua sắm, hành vi duyệt web và các yếu tố khác, AI sẽ đưa ra những gợi ý sản phẩm phù hợp với sở thích của từng người. Shopee còn phát triển một hệ thống trợ lý ảo sử dụng AI để tương tác với người dùng. Trợ lý ảo này có thể trả lời các câu hỏi thường gặp, hỗ trợ đặt hàng, theo dõi đơn hàng và giải quyết các vấn đề phát sinh.

Một trong những ứng dụng AI nổi bật nhất gần đây của Shopee Việt Nam là tính năng SkinCam. Tính năng này cho phép người dùng chụp ảnh selfie và AI sẽ phân tích tình trạng da, từ đó đưa ra các gợi ý sản phẩm chăm sóc da phù hợp. Tính năng SkinCam đã giúp Shopee tạo ra một trải nghiệm mua sắm làm đẹp vô cùng cá nhân hóa. Người dùng không chỉ tìm được sản phẩm phù hợp mà còn nhận được những lời khuyên hữu ích về chăm sóc da.

6. Những rào cản cần vượt qua khi ứng dụng AI trong thương mại điện tử

Việc ứng dụng AI trong thương mại điện tử mang lại nhiều lợi ích, nhưng doanh nghiệp cũng phải đối mặt với không ít thách thức:

• Chi phí đầu tư ban đầu: Việc triển khai hệ thống AI đòi hỏi đầu tư đáng kể vào cơ sở hạ tầng, phần mềm, phần cứng và nhân lực. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) có thể gặp khó khăn trong việc huy động đủ vốn cho giai đoạn đầu
• Vấn đề về dữ liệu: AI hoạt động dựa trên dữ liệu. Dữ liệu không chính xác, không đầy đủ hoặc không nhất quán sẽ ảnh hưởng đến hiệu suất của hệ thống AI. Việc thu thập và sử dụng dữ liệu khách hàng phải tuân thủ các quy định về bảo mật và quyền riêng tư
• Thiếu hụt nhân lực có chuyên môn: Việc triển khai và vận hành hệ thống AI đòi hỏi đội ngũ nhân viên có kiến thức và kỹ năng chuyên sâu về AI, khoa học dữ liệu và kỹ thuật phần mềm. Thị trường lao động hiện đang thiếu hụt nguồn nhân lực này, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc tuyển dụng và đào tạo
• Khả năng tích hợp với hệ thống hiện tại: Việc tích hợp hệ thống AI với các hệ thống hiện có của doanh nghiệp (ví dụ: hệ thống quản lý khách hàng CRM, hệ thống quản lý kho hàng WMS…) có thể phức tạp và tốn thời gian. Doanh nghiệp cần đảm bảo tính tương thích và khả năng trao đổi dữ liệu giữa các hệ thống

7. Xu hướng AI thương mại điện tử trong tương lai

Xu hướng ứng dụng AI trong thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ và định hình lại cách các doanh nghiệp tương tác với khách hàng, quản lý hoạt động và tối ưu hóa lợi nhuận. Dựa trên những phát triển hiện tại và tiềm năng của công nghệ, dưới đây là những xu hướng ứng dụng AI trong tương lai mà các doanh nghiệp cần lưu ý:

• Trải nghiệm mua sắm ảo: AI kết hợp với thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) sẽ tạo ra trải nghiệm mua sắm sống động và tương tác cao. Ví dụ: Khách hàng có thể "thử" quần áo ảo thông qua ứng dụng AR trên điện thoại hoặc trải nghiệm không gian nội thất ảo trước khi mua đồ nội thất
• Cá nhân hóa siêu việt: AI sẽ phân tích dữ liệu khách hàng sâu hơn, bao gồm cả dữ liệu về cảm xúc, hành vi và ngữ cảnh, để tạo ra trải nghiệm cá nhân hóa ở mức độ cao hơn. Hệ thống AI có thể đề xuất sản phẩm dựa trên tâm trạng hiện tại của khách hàng hoặc ngữ cảnh họ đang ở
• Tìm kiếm bằng giọng nói và hình ảnh nâng cao: Công nghệ tìm kiếm bằng giọng nói và hình ảnh sẽ được cải thiện đáng kể, cho phép người dùng tìm kiếm sản phẩm một cách tự nhiên và chính xác hơn
• Tối ưu hóa giá động nâng cao: AI sẽ sử dụng các thuật toán phức tạp hơn để tối ưu hóa giá sản phẩm theo thời gian thực, dựa trên nhiều yếu tố như nhu cầu, cạnh tranh, thời tiết và sự kiện. Ví dụ như giá vé máy bay có thể thay đổi liên tục dựa trên số lượng ghế còn trống, thời gian bay và thời tiết tại điểm đến
• Tự động hóa hoàn toàn chuỗi cung ứng: AI và robot sẽ tự động hóa hầu hết các quy trình trong chuỗi cung ứng, từ quản lý kho hàng đến giao hàng, giúp giảm chi phí và tăng hiệu quả. Robot AI có thể tự động lấy hàng trong kho, xe tự lái giao hàng và hệ thống AI dự đoán nhu cầu một cách chính xác để tối ưu hóa lượng hàng tồn kho
• Phân tích dự đoán nâng cao: AI sẽ phân tích dữ liệu lịch sử và dữ liệu thời gian thực để dự đoán xu hướng thị trường, nhu cầu khách hàng và rủi ro tiềm ẩn, giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định chiến lược tốt hơn
• Chú trọng bảo mật dữ liệu: Khi AI được sử dụng rộng rãi hơn, vấn đề về đạo đức AI và bảo mật dữ liệu sẽ được quan tâm hơn và hợp pháp hoá trong các văn bản chính thức để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp. Do đó, các nhà quản trị cần đảm bảo rằng việc sử dụng AI là minh bạch, công bằng và tuân thủ các quy định về bảo mật dữ liệu

Tóm lại, ứng dụng AI trong thương mại điện tử không chỉ là một xu hướng mà còn là một công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp cạnh tranh và phát triển bền vững trong thời đại số. Để tận dụng tối đa tiềm năng của AI, các doanh nghiệp cần đầu tư vào việc nghiên cứu và áp dụng các giải pháp AI phù hợp với mô hình kinh doanh của doanh nghiệp. Hy vong qua bài viết này, quý doanh nghiệp đã có thêm những thông tin hữu ích để ứng dụng hiệu quả cho hoạt động phát triển kinh doanh của mình.