7 BƯỚC LỰA CHỌN MÔ HÌNH CHUYỂN ĐỔI SỐ PHÙ HỢP CHO DOANH NGHIỆP

Mô hình chuyển đổi số đang trở thành xu hướng quan trọng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu quả công việc. Việc lựa chọn mô hình chuyển đổi phù hợp là bước quyết định cho sự thành công của quá trình số hóa. Cùng AI FIRST khám phá các mô hình chuyển đổi số hiệu quả ngay hôm nay để đón đầu cơ hội phát triển.

1. Mô hình chuyển đổi số là gì?

Mô hình chuyển đổi số là quá trình áp dụng công nghệ số vào tất cả các lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp, nhằm tối ưu hóa quy trình, nâng cao hiệu quả công việc và tạo ra giá trị mới. Điều này không chỉ bao gồm việc triển khai các công nghệ mới, mà còn thay đổi cách thức vận hành, tổ chức và quản lý của doanh nghiệp.

Chuyển đổi số trong doanh nghiệp giúp cải thiện trải nghiệm khách hàng, nâng cao khả năng ra quyết định dựa trên dữ liệu và tăng cường tính linh hoạt trong việc ứng phó với những thay đổi của thị trường. Đây là một chiến lược dài hạn, nhằm phát triển bền vững và tạo ra lợi thế cạnh tranh trong nền kinh tế số.

2. Mô hình chuyển đổi số tác động thế nào đến doanh nghiệp SMEs?

Mô hình chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho các doanh nghiệp SMEs, giúp họ nâng cao hiệu quả hoạt động, tối ưu hóa nguồn lực và mở rộng cơ hội phát triển. Dưới đây là một số lợi ích nổi bật mà các doanh nghiệp SMEs có thể nhận được từ chuyển đổi số:

• Tăng cường hiệu quả hoạt động: Chuyển đổi số giúp tự động hóa các quy trình, giảm thiểu công việc thủ công, từ đó tiết kiệm thời gian và chi phí vận hành. Các công việc như quản lý tồn kho, lập hóa đơn hay xử lý đơn hàng có thể được tự động hóa, giúp nhân viên tập trung vào công việc có giá trị cao hơn.

• Nâng cao trải nghiệm khách hàng: Việc áp dụng công nghệ số giúp các doanh nghiệp SMEs cải thiện dịch vụ và chăm sóc khách hàng. Các công cụ như chatbot AI, hệ thống CRM (quản lý quan hệ khách hàng) giúp cá nhân hóa trải nghiệm, tăng mức độ hài lòng và xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng.

• Quyết định nhanh chóng và chính xác hơn: Các công nghệ dữ liệu lớn (Big Data) và AI phân tích dữ liệu giúp các doanh nghiệp SMEs có cái nhìn sâu sắc hơn về thị trường, nhu cầu của khách hàng và các yếu tố nội bộ. Điều này hỗ trợ trong việc đưa ra quyết định kịp thời và chính xác, từ đó giúp tối ưu hóa chiến lược kinh doanh.

• Cải thiện khả năng cạnh tranh: Chuyển đổi số giúp các doanh nghiệp SMEs tận dụng các công nghệ tiên tiến như AI, IoT để tăng cường khả năng sáng tạo và phát triển sản phẩm mới. Nhờ vào đó, doanh nghiệp có thể đáp ứng nhanh chóng và linh hoạt hơn với thay đổi của thị trường, giữ vững và mở rộng vị thế cạnh tranh.

• Tiết kiệm chi phí và tăng trưởng bền vững: Chuyển đổi số giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất và kinh doanh, từ đó giảm thiểu chi phí vận hành. Việc sử dụng công nghệ để thay thế các hoạt động thủ công hay quản lý tài nguyên hiệu quả hơn giúp doanh nghiệp tiết kiệm đáng kể chi phí và duy trì sự phát triển lâu dài.

3. Các mô hình chuyển đổi số doanh nghiệp phổ biến

Các mô hình chuyển đổi số doanh nghiệp phổ biến giúp các tổ chức xác định và triển khai chiến lược số hóa phù hợp với nhu cầu và mục tiêu phát triển của mình. Dưới đây là các mô hình phổ biến trong chuyển đổi số:

3.1. Mô hình đường chân trời

Mô hình đường chân horizon là một chiến lược chuyển đổi số được chia thành ba giai đoạn, mỗi giai đoạn (hay còn gọi là "chân trời") tập trung vào các mục tiêu, ưu tiên và thời gian khác nhau. Mô hình này giúp doanh nghiệp áp dụng công nghệ số một cách có hệ thống và linh hoạt, từ việc tối ưu hóa quy trình hiện tại đến việc phát triển các sáng kiến dài hạn.

• Horizon 1: Tập trung vào việc đánh giá và tối ưu hóa công nghệ và quy trình hiện tại, giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả ngay lập tức.

• Horizon 2: Đầu tư vào các công nghệ mới nổi và cải thiện thế mạnh hiện có để duy trì sự cạnh tranh trong ngắn hạn.

• Horizon 3: Đặt mục tiêu phát triển bền vững trong dài hạn, tập trung vào các cơ hội và sáng kiến tương lai để tạo ra sự tăng trưởng mạnh mẽ.

Mô hình này giúp doanh nghiệp duy trì sự ổn định trong ngắn hạn đồng thời đầu tư vào phát triển lâu dài, tạo ra sự cân bằng giữa việc tối ưu hóa hiện tại và chuẩn bị cho tương lai.

3.2. Mô hình phân loại

Mô hình phân loại giúp doanh nghiệp xác định mức độ áp dụng công nghệ và khả năng chuyển đổi của mình thông qua việc phân nhóm các doanh nghiệp. Mỗi nhóm sẽ có chiến lược chuyển đổi số phù hợp với nguồn lực, công nghệ và mục tiêu riêng biệt, từ đó giúp doanh nghiệp dễ dàng xác định các bước đi trong hành trình chuyển đổi.

Mô hình này giúp doanh nghiệp chọn lựa chiến lược và giải pháp công nghệ thích hợp mà không cần áp dụng các công nghệ quá phức tạp nếu chưa sẵn sàng. Đồng thời, nó cung cấp cái nhìn rõ ràng về mức độ trưởng thành số, giúp doanh nghiệp xây dựng lộ trình chuyển đổi phù hợp với từng giai đoạn phát triển.

3.3. Mô hình dựa trên sự đổi mới

Mô hình dựa trên sự đổi mới tập trung vào việc ứng dụng công nghệ để tạo ra những sản phẩm, dịch vụ và quy trình mới, nhằm nâng cao lợi thế cạnh tranh và đáp ứng nhanh chóng nhu cầu thị trường. Doanh nghiệp áp dụng mô hình này sẽ luôn tìm kiếm cơ hội sáng tạo và đổi mới liên tục, không chỉ cải thiện sản phẩm hiện có mà còn phát triển các giải pháp đột phá. Công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo AI, dữ liệu lớn và Internet vạn vật (IoT) thường được sử dụng để tạo ra các giá trị mới.

Mô hình này phù hợp với các doanh nghiệp muốn giữ vững sự đổi mới và sáng tạo làm yếu tố cốt lõi trong chiến lược phát triển, giúp duy trì vị thế dẫn đầu và phát triển bền vững trong thị trường thay đổi nhanh chóng.

3.4. Mô hình trường thành năng lực

Mô hình này tập trung vào việc phát triển năng lực công nghệ của doanh nghiệp thông qua đào tạo nhân sự và đầu tư vào công nghệ mới. Điều này giúp doanh nghiệp xây dựng nền tảng công nghệ vững chắc và phát triển khả năng nội bộ để đối phó với sự thay đổi của thị trường.

Doanh nghiệp áp dụng mô hình này sẽ chủ động trong việc phát triển các giải pháp công nghệ đáp ứng nhu cầu và chiến lược riêng, từ đó tạo ra giá trị lâu dài và giảm sự phụ thuộc vào các đối tác bên ngoài.

3.5. Mô hình trụ cột chiến lược

Mô hình này sử dụng công nghệ để củng cố các yếu tố chiến lược quan trọng như quản lý sản xuất, phát triển sản phẩm và mối quan hệ khách hàng. Mô hình này không chỉ đổi mới công nghệ mà còn tích hợp công nghệ vào các chiến lược dài hạn, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và tạo giá trị bền vững.

Áp dụng mô hình trụ cột chiến lược giúp doanh nghiệp phát triển ổn định và mạnh mẽ, gắn kết chiến lược kinh doanh và công nghệ, từ đó đạt được sự phát triển lâu dài.

3.6. Mô hình cấu trúc kinh doanh

Mô hình cấu trúc kinh doanh tập trung vào việc tái cấu trúc tổ chức và quy trình nội bộ của doanh nghiệp để tối ưu hóa quá trình chuyển đổi số. Điều này không chỉ bao gồm việc áp dụng công nghệ mà còn là thay đổi cách thức vận hành giữa các bộ phận, nhằm xây dựng hệ thống tổ chức linh hoạt và thích ứng nhanh chóng với các công nghệ mới.

Mô hình này giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình làm việc, cải thiện sự hợp tác giữa các phòng ban, và xây dựng chiến lược phát triển công nghệ hiệu quả. Doanh nghiệp áp dụng mô hình này sẽ có khả năng tạo ra một nền tảng bền vững cho chuyển đổi số, đồng thời duy trì sự ổn định trong suốt quá trình thay đổi.

3.7. Mô hình tiến hóa theo vòng đời

Mô hình này xem chuyển đổi số là một quá trình dần dần, tiến triển qua các giai đoạn từ đơn giản đến phức tạp. Mỗi giai đoạn tập trung vào số hóa các quy trình cơ bản và dần áp dụng công nghệ phức tạp hơn. Mô hình này cho phép doanh nghiệp kiểm soát tốt rủi ro và thay đổi, đồng thời tạo cơ hội học hỏi và phát triển qua mỗi giai đoạn.

Bằng cách triển khai theo từng bước, doanh nghiệp có thể giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa quá trình chuyển đổi mà không gặp phải áp lực thay đổi quá nhanh hoặc quá nhiều.

3.8. Mô hình lộ trình theo giai đoạn

Mô hình lộ trình theo giai đoạn chia quá trình chuyển đổi số thành các bước nhỏ, rõ ràng, với mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn. Doanh nghiệp áp dụng mô hình này sẽ thiết lập một lộ trình chi tiết, theo dõi tiến trình chuyển đổi và điều chỉnh kịp thời khi gặp vấn đề.

Mô hình này giúp doanh nghiệp quản lý quá trình chuyển đổi có tổ chức, từ những bước đi nhỏ đến khi hoàn thiện mục tiêu chuyển đổi, tránh quá tải về công nghệ hoặc nguồn lực.

3.9. Mô hình chia thành phần

Mô hình này chia quá trình chuyển đổi số thành các phần riêng biệt và độc lập, giúp doanh nghiệp triển khai và tối ưu hóa từng phần một. Mỗi phần có thể là một quy trình hoặc một lĩnh vực kinh doanh cụ thể, từ quản lý khách hàng đến các hoạt động nội bộ.

Việc chia nhỏ quá trình chuyển đổi giúp giảm thiểu rủi ro và tăng hiệu quả triển khai công nghệ, vì mỗi phần có thể được thử nghiệm và điều chỉnh độc lập. Mô hình này đặc biệt phù hợp với các doanh nghiệp quy mô lớn.

3.10. Mô hình tiếp cận linh hoạt và lặp lại

Mô hình này tập trung vào sự linh hoạt trong việc áp dụng công nghệ và cải tiến liên tục. Các doanh nghiệp sẽ thực hiện các vòng lặp nhỏ, bao gồm thử nghiệm, đánh giá kết quả và điều chỉnh trước khi tiếp tục. Điều này giúp doanh nghiệp thích nghi nhanh chóng và hiệu quả trong quá trình chuyển đổi.

Phương pháp lặp lại giúp doanh nghiệp nhận diện vấn đề sớm và cải thiện quy trình chuyển đổi, đồng thời tối ưu hóa chiến lược kinh doanh và công nghệ trong suốt hành trình chuyển đổi số.

4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn mô hình chuyển đổi số của doanh nghiệp

Việc lựa chọn mô hình chuyển đổi số phù hợp với doanh nghiệp không chỉ phụ thuộc vào nguồn lực mà còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố bên ngoài và bên trong tổ chức. Dưới đây là những yếu tố quan trọng cần xem xét khi quyết định mô hình chuyển đổi số:

• Đặc điểm của ngành: Mỗi ngành có những yêu cầu và thách thức riêng, do đó, mô hình chuyển đổi số cần phải phù hợp với đặc điểm cụ thể của ngành đó. Ví dụ, ngành sản xuất có thể ưu tiên tự động hóa quy trình, trong khi ngành dịch vụ khách hàng lại chú trọng vào việc nâng cao trải nghiệm người dùng thông qua công nghệ số.
• Mục tiêu kinh doanh: Mô hình chuyển đổi số phải phù hợp với mục tiêu chiến lược của doanh nghiệp. Nếu mục tiêu là tăng trưởng nhanh chóng và mở rộng thị trường, các doanh nghiệp có thể lựa chọn mô hình tập trung vào đổi mới và sáng tạo. Ngược lại, nếu mục tiêu là tối ưu hóa và duy trì hiệu quả lâu dài, mô hình tối ưu hóa quy trình sẽ phù hợp hơn.
• Nhu cầu và mong muốn của khách hàng: Các doanh nghiệp phải lựa chọn mô hình chuyển đổi số phù hợp với yêu cầu của khách hàng. Sự thay đổi trong nhu cầu và mong muốn của khách hàng (chẳng hạn như yêu cầu về dịch vụ nhanh chóng và tập trung vào trải nghiệm) sẽ thúc đẩy doanh nghiệp áp dụng các công nghệ số để đáp ứng tốt hơn.
• Dữ liệu: Dữ liệu là tài sản quan trọng giúp doanh nghiệp ra quyết định chính xác và nhanh chóng. Mô hình chuyển đổi số cần được lựa chọn sao cho có thể tận dụng tối đa các nguồn dữ liệu sẵn có, từ đó tạo ra những giải pháp cải thiện hiệu quả công việc và trải nghiệm khách hàng.
• Hạ tầng công nghệ: Hạ tầng công nghệ hiện có của doanh nghiệp sẽ ảnh hưởng lớn đến khả năng triển khai mô hình chuyển đổi số. Một hệ thống công nghệ vững chắc và hiện đại sẽ tạo điều kiện thuận lợi để áp dụng các công nghệ mới, trong khi hạ tầng yếu sẽ giới hạn khả năng triển khai và tích hợp công nghệ.
• Chiến lược: Mô hình chuyển đổi số phải phù hợp với chiến lược dài hạn của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp cần chọn mô hình giúp hỗ trợ chiến lược kinh doanh của mình, từ việc mở rộng thị trường, nâng cao sự đổi mới, đến tối ưu hóa quy trình và giảm chi phí.
• Văn hóa doanh nghiệp: Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn mô hình chuyển đổi số. Một văn hóa khuyến khích đổi mới sáng tạo và sự thay đổi linh hoạt sẽ thúc đẩy doanh nghiệp áp dụng mô hình đổi mới, trong khi văn hóa bảo thủ có thể cản trở quá trình chuyển đổi số và ưu tiên những mô hình ổn định và ít thay đổi.

5. Các bước giúp doanh nghiệp chọn đúng mô hình chuyển đổi số

Chọn đúng mô hình chuyển đổi số là một yếu tố then chốt để đảm bảo sự thành công của quá trình chuyển đổi trong doanh nghiệp. Dưới đây là các bước giúp doanh nghiệp lựa chọn mô hình chuyển đổi số phù hợp:

5.1. Đánh giá tình hình hiện tại của doanh nghiệp

Đánh giá tình hình hiện tại là bước đầu tiên để hiểu rõ về những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình chuyển đổi số và giúp doanh nghiệp chọn được mô hình phù hợp. Các công việc cần thực hiện trong bước này bao gồm:

• Kiểm tra cơ sở hạ tầng công nghệ: Đánh giá các hệ thống công nghệ hiện có, phần mềm, phần cứng và khả năng tích hợp công nghệ mới. Việc này giúp doanh nghiệp hiểu rõ mức độ sẵn sàng của mình cho chuyển đổi số.

• Xác định quy trình nội bộ: Đánh giá các quy trình công việc hiện tại để xem chúng có thể được tối ưu hóa bằng công nghệ nào. Điều này giúp xác định các khu vực cần cải tiến và các công nghệ có thể giúp tăng hiệu quả công việc.

• Đánh giá nguồn lực và nhân sự: Kiểm tra khả năng đào tạo nhân viên và nguồn lực hiện có để triển khai các công nghệ mới. Nguồn lực này cần phải được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo rằng doanh nghiệp có thể duy trì quá trình chuyển đổi mà không gặp phải thiếu hụt.

• Phân tích mức độ sẵn sàng đổi mới: Đánh giá mức độ chấp nhận sự thay đổi của các bộ phận trong doanh nghiệp. Sự sẵn sàng của nhân viên và lãnh đạo đối với việc áp dụng công nghệ mới là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự thành công của chuyển đổi số.

5.2. Xác định mục tiêu chuyển đổi rõ ràng

Một khi đã đánh giá tình hình hiện tại, doanh nghiệp cần xác định các mục tiêu chuyển đổi số một cách rõ ràng. Mục tiêu này sẽ là kim chỉ nam cho các bước tiếp theo trong quá trình chuyển đổi và là yếu tố quyết định trong việc lựa chọn mô hình. Các bước xác định mục tiêu cần thực hiện bao gồm:

• Xác định mục tiêu chiến lược: Doanh nghiệp cần làm rõ mục tiêu dài hạn khi thực hiện chuyển đổi số, chẳng hạn như tối ưu hóa chi phí, cải thiện năng suất hoặc phát triển sản phẩm/dịch vụ mới.

• Đặt mục tiêu cụ thể và đo lường được: Mục tiêu cần phải cụ thể, như "giảm 20% thời gian xử lý đơn hàng" hoặc "tăng 30% sự hài lòng của khách hàng qua dịch vụ trực tuyến". Điều này giúp dễ dàng đo lường hiệu quả trong quá trình triển khai.

• Liên kết mục tiêu với nhu cầu thị trường và khách hàng: Mục tiêu chuyển đổi số cần phải phản ánh đúng nhu cầu và mong muốn của khách hàng. Việc này giúp doanh nghiệp không chỉ nâng cao hiệu quả nội bộ mà còn cải thiện trải nghiệm khách hàng.

• Đảm bảo tính khả thi: Mục tiêu cần được xác định dựa trên khả năng tài chính, nguồn lực và công nghệ mà doanh nghiệp có. Điều này giúp tạo ra một lộ trình chuyển đổi thực tế, tránh việc đặt mục tiêu quá cao mà không có đủ điều kiện triển khai.

5.3. Nghiên cứu và phân tích các mô hình chuyển đổi số

Sau khi đã đánh giá tình hình hiện tại và xác định mục tiêu chuyển đổi rõ ràng, doanh nghiệp cần nghiên cứu và phân tích các mô hình chuyển đổi số để lựa chọn phù hợp với đặc thù của mình. Các bước cần thực hiện trong quá trình này bao gồm:

• Tìm hiểu các mô hình chuyển đổi số hiện có: Doanh nghiệp cần nghiên cứu các mô hình phổ biến như mô hình đường chân trời, mô hình đổi mới sáng tạo, mô hình phân loại, mô hình tiến hóa theo vòng đời, v.v. Mỗi mô hình có ưu và nhược điểm khác nhau, và doanh nghiệp cần hiểu rõ các yếu tố nào quyết định sự thành công của từng mô hình.

• So sánh tính khả thi của các mô hình: Sau khi nghiên cứu, doanh nghiệp cần so sánh các mô hình dựa trên khả năng triển khai trong bối cảnh cụ thể của mình. Điều này bao gồm việc đánh giá mức độ phù hợp của mô hình với ngành nghề, mục tiêu chiến lược và nhu cầu của khách hàng.

• Đánh giá các yếu tố tác động đến mô hình lựa chọn: Các yếu tố như đặc điểm của ngành, nhu cầu của khách hàng, khả năng đổi mới sáng tạo của tổ chức, và hạ tầng công nghệ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc lựa chọn mô hình chuyển đổi số. Doanh nghiệp cần xem xét các yếu tố này để đảm bảo mô hình chọn lựa có tính khả thi cao.

• Lựa chọn mô hình phù hợp nhất: Dựa trên kết quả nghiên cứu và phân tích, doanh nghiệp sẽ chọn ra mô hình phù hợp nhất để triển khai chuyển đổi số. Mô hình này sẽ giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu chuyển đổi một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí.

5.4. Tính toán nguồn lực và khả năng triển khai

Trước khi triển khai mô hình chuyển đổi số, doanh nghiệp cần tính toán nguồn lực và đánh giá khả năng triển khai để đảm bảo rằng quá trình chuyển đổi có thể diễn ra suôn sẻ. Các bước cần thực hiện trong quá trình tính toán này bao gồm:

• Đánh giá tài chính: Doanh nghiệp cần xác định số tiền cần đầu tư vào hạ tầng công nghệ, phần mềm, đào tạo nhân sự và các hoạt động hỗ trợ chuyển đổi. Việc này giúp doanh nghiệp xác định mức độ chi phí và chuẩn bị ngân sách hợp lý cho quá trình chuyển đổi.

• Kiểm tra nguồn lực nhân sự: Đánh giá khả năng và sẵn sàng của đội ngũ nhân viên để triển khai công nghệ mới. Doanh nghiệp cần xem xét việc đào tạo và phát triển kỹ năng số cho nhân viên, đặc biệt là các bộ phận chủ chốt như IT, quản lý và các phòng ban khác có liên quan.

• Xác định thời gian triển khai: Doanh nghiệp cần ước lượng thời gian cần thiết để triển khai mô hình chuyển đổi số, từ việc lên kế hoạch đến thực hiện và đánh giá kết quả. Việc này giúp doanh nghiệp xác định các mốc quan trọng và đảm bảo quá trình triển khai đúng tiến độ.

• Kiểm tra hạ tầng công nghệ: Doanh nghiệp cần đánh giá hạ tầng công nghệ hiện tại của mình và xác định những thay đổi cần thiết, chẳng hạn như nâng cấp phần mềm, phần cứng, hoặc đầu tư vào các công nghệ mới. Điều này đảm bảo rằng doanh nghiệp có thể triển khai mô hình chuyển đổi số mà không gặp phải vấn đề về hạ tầng.

• Phân bổ nguồn lực hợp lý: Cuối cùng, doanh nghiệp cần phân bổ nguồn lực sao cho hợp lý và hiệu quả trong quá trình triển khai. Việc này giúp đảm bảo rằng các bộ phận, phòng ban và các dự án liên quan có đủ nguồn lực cần thiết để đạt được kết quả tối ưu.

5.5. Lắng nghe ý kiến từ các bên liên quan

Lắng nghe ý kiến từ các bên liên quan là bước quan trọng giúp doanh nghiệp đảm bảo rằng quá trình chuyển đổi số sẽ được tất cả các bên trong tổ chức hỗ trợ và thực hiện một cách hiệu quả. Các bước thực hiện trong quá trình này bao gồm:

• Thu thập ý kiến từ các phòng ban và đội ngũ quản lý: Lãnh đạo và các bộ phận trong doanh nghiệp sẽ có những quan điểm khác nhau về chuyển đổi số, từ đó giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về các nhu cầu và kỳ vọng của từng nhóm. Các ý kiến từ các bộ phận này có thể cung cấp thông tin quý giá về các yếu tố cần cải thiện hoặc các vấn đề có thể phát sinh trong quá trình chuyển đổi.

• Khảo sát nhân viên và khách hàng: Doanh nghiệp cũng cần lắng nghe ý kiến của nhân viên về khả năng thích ứng với công nghệ mới và những khó khăn họ có thể gặp phải trong quá trình chuyển đổi. Đồng thời, thu thập phản hồi từ khách hàng về các dịch vụ số hóa sẽ giúp doanh nghiệp hiểu được nhu cầu thực tế và điều chỉnh chiến lược cho phù hợp.

• Đảm bảo sự tham gia của lãnh đạo: Việc có sự tham gia tích cực của các lãnh đạo trong việc đưa ra quyết định chiến lược và lựa chọn mô hình chuyển đổi số sẽ giúp doanh nghiệp có được sự đồng thuận và tăng cường động lực triển khai.

5.6. Tiến hành thử nghiệm và điều chỉnh

Sau khi lắng nghe ý kiến và có sự đồng thuận từ các bên liên quan, doanh nghiệp cần tiến hành thử nghiệm (pilot projects) để kiểm tra hiệu quả của mô hình chuyển đổi số trước khi triển khai rộng rãi. Các bước thực hiện trong quá trình này bao gồm:

• Chọn phạm vi thử nghiệm: Doanh nghiệp cần xác định rõ phạm vi thử nghiệm cho một số quy trình hoặc bộ phận cụ thể trong doanh nghiệp. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro và tạo điều kiện để kiểm tra hiệu quả của mô hình mà không ảnh hưởng lớn đến toàn bộ hoạt động.

• Triển khai thử nghiệm trong một khoảng thời gian nhất định: Doanh nghiệp sẽ triển khai mô hình chuyển đổi trong một khoảng thời gian ngắn để theo dõi và đánh giá kết quả. Việc thử nghiệm sẽ giúp doanh nghiệp nhận ra các vấn đề và thách thức phát sinh trong thực tế, từ đó có thể điều chỉnh chiến lược kịp thời.

• Thu thập phản hồi và dữ liệu từ thử nghiệm: Doanh nghiệp cần thu thập phản hồi từ nhân viên, khách hàng và các bộ phận liên quan để đánh giá sự hiệu quả của mô hình thử nghiệm. Dữ liệu thu thập được sẽ giúp điều chỉnh các yếu tố trong quá trình triển khai.

5.7. Theo dõi và đo lường kết quả

Để đảm bảo rằng mô hình chuyển đổi số mang lại hiệu quả, doanh nghiệp cần thường xuyên theo dõi và đo lường kết quả trong suốt quá trình triển khai. Các bước cần thực hiện trong quá trình này bao gồm:

• Đặt ra các chỉ số đo lường hiệu quả (KPI): Doanh nghiệp cần xác định các chỉ số đo lường cụ thể để theo dõi sự tiến bộ của quá trình chuyển đổi số. Các KPI này có thể bao gồm năng suất làm việc, mức độ hài lòng của khách hàng, chi phí giảm, thời gian tiết kiệm được trong quy trình, v.v.

• Sử dụng công cụ theo dõi và phân tích: Doanh nghiệp cần áp dụng các công cụ phân tích dữ liệu để theo dõi kết quả một cách chính xác. Các công cụ này sẽ giúp doanh nghiệp nhận diện các vấn đề kịp thời và có biện pháp khắc phục hiệu quả.

• Đánh giá kết quả theo định kỳ: Doanh nghiệp cần thực hiện đánh giá định kỳ, có thể hàng tháng hoặc hàng quý, để đo lường kết quả so với mục tiêu đã đặt ra. Đánh giá kết quả giúp doanh nghiệp có sự điều chỉnh phù hợp trong quá trình triển khai.

• Cải tiến liên tục: Dựa trên các kết quả đo lường và đánh giá, doanh nghiệp cần thực hiện các điều chỉnh để tối ưu hóa quá trình chuyển đổi số, giúp doanh nghiệp ngày càng đạt được hiệu quả cao hơn và phù hợp hơn với mục tiêu ban đầu.

6. Ứng dụng AI trong mô hình chuyển đổi số

Trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Việc áp dụng AI giúp các doanh nghiệp cải thiện hiệu quả hoạt động, tối ưu hóa quy trình và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Dưới đây là các ứng dụng của AI trong mô hình chuyển đổi số:

• Tự động hóa quy trình và công việc: AI có thể tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại, từ việc xử lý dữ liệu đến các công việc văn phòng như nhập liệu, lập báo cáo, hay quản lý email. Việc ứng dụng AI vào tự động hóa giúp giảm thiểu lỗi do con người, tiết kiệm thời gian và nguồn lực, đồng thời tăng cường hiệu quả công việc.

• Phân tích dữ liệu lớn và ra quyết định thông minh: AI có khả năng phân tích khối lượng dữ liệu lớn một cách nhanh chóng và chính xác. Bằng cách áp dụng các thuật toán học máy (machine learning), AI có thể giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định dựa trên dữ liệu thực tế, từ đó tối ưu hóa các chiến lược kinh doanh, dự báo xu hướng và cải thiện khả năng cạnh tranh.

• Cải thiện trải nghiệm khách hàng: AI có thể được sử dụng để tạo ra các giải pháp chăm sóc khách hàng tự động như AI chatbot, giúp doanh nghiệp tương tác với khách hàng 24/7, trả lời câu hỏi nhanh chóng và hiệu quả. Bên cạnh đó, AI cũng hỗ trợ việc cá nhân hóa các sản phẩm và dịch vụ, dựa trên hành vi và sở thích của khách hàng, mang đến trải nghiệm mua sắm tối ưu hơn.

• Quản lý và tối ưu hóa chuỗi cung ứng: AI có thể được áp dụng để dự báo nhu cầu sản phẩm, tối ưu hóa quản lý tồn kho, và giảm thiểu chi phí logistics. Các thuật toán AI có thể phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn để đưa ra dự báo chính xác về lượng hàng hóa cần sản xuất và phân phối, từ đó giúp doanh nghiệp giảm thiểu lãng phí và tối ưu hóa chuỗi cung ứng.

• Phân tích và tối ưu hóa chiến dịch marketing: AI hỗ trợ doanh nghiệp trong việc phân tích dữ liệu khách hàng, tạo ra các chiến lược marketing được cá nhân hóa hơn và tối ưu hóa các chiến dịch quảng cáo. AI có thể giúp phân tích hành vi khách hàng, dự đoán xu hướng và hiệu quả chiến dịch, từ đó tối ưu hóa ngân sách marketing và tăng trưởng doanh thu.

• Quản lý tài chính và kế toán thông minh: AI có thể hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc tự động hóa các quy trình tài chính và kế toán, chẳng hạn như phân tích chi phí, lập báo cáo tài chính, và giám sát dòng tiền. Các công cụ AI giúp doanh nghiệp phát hiện các dấu hiệu bất thường trong giao dịch tài chính và giảm thiểu sai sót trong các báo cáo tài chính.

• Tăng cường bảo mật và an ninh mạng: AI có thể hỗ trợ phát hiện và ngăn chặn các mối đe dọa bảo mật ngay từ sớm. Các hệ thống bảo mật AI có thể phân tích các mô hình tấn công mạng và tự động điều chỉnh các biện pháp phòng ngừa, giúp doanh nghiệp bảo vệ dữ liệu và thông tin khách hàng khỏi các mối đe dọa tiềm ẩn.

7. Các rào cản cần vượt qua khi áp dụng mô hình chuyển đổi số

Lý do chuyển đổi số thất bại thường xuất phát từ các rào cản như lựa chọn mô hình không phù hợp, quá tập trung vào công nghệ mà bỏ qua chiến lược và mục tiêu dài hạn, hoặc thiếu kế hoạch triển khai rõ ràng. Những yếu tố này là nguyên nhân chính khiến quá trình chuyển đổi số không đạt được kết quả mong muốn. Việc nhận diện và vượt qua các rào cản này là yếu tố quyết định giúp doanh nghiệp triển khai chuyển đổi số một cách thành công và hiệu quả.

1 - Không có chiến lược rõ ràng khi xây dựng mô hình

Nhiều doanh nghiệp không có chiến lược rõ ràng khi thực hiện chuyển đổi số, điều này dẫn đến việc triển khai không hiệu quả, gây lãng phí tài nguyên và không đạt được mục tiêu đề ra. Việc không có kế hoạch chi tiết và thiếu sự chuẩn bị về nhân lực và công nghệ có thể làm giảm năng suất và hiệu quả kinh doanh. 

Để thành công, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược chuyển đổi số rõ ràng, từ việc chọn công nghệ phù hợp cho đến việc đào tạo đội ngũ nhân viên và theo dõi kết quả triển khai.

2 - Lựa chọn mô hình chuyển đổi số không phù hợp

Việc lựa chọn mô hình chuyển đổi số không phù hợp có thể làm giảm hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp và gây lãng phí tài nguyên. Nhiều doanh nghiệp mắc phải sai lầm khi lựa chọn mô hình chuyển đổi không phù hợp với ngành nghề hoặc đặc thù kinh doanh, dẫn đến việc triển khai không hiệu quả và mất đi lợi thế cạnh tranh. Để thành công, doanh nghiệp cần lựa chọn mô hình phù hợp với đặc điểm ngành và chiến lược dài hạn.

3 - Chỉ chú trọng công nghệ khi triển khai mô hình chuyển đổi số

Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi số, nhưng nó chỉ là một phần trong thành công tổng thể. Theo Anthony Edwards, nếu chỉ chú trọng vào công nghệ mà bỏ qua mô hình kinh doanh và trải nghiệm khách hàng, chuyển đổi số sẽ thất bại. 

Doanh nghiệp cần hiểu rõ rằng công nghệ không thể thay thế được yếu tố con người, chiến lược và văn hóa doanh nghiệp. Việc áp dụng công nghệ cần đi đôi với việc xây dựng mô hình kinh doanh phù hợp và đảm bảo sự đồng thuận từ tất cả các bộ phận trong doanh nghiệp.

8. Tư duy chiến lược đúng trong chuyển đổi số cho lãnh đạo

Lãnh đạo đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp. Để đảm bảo quá trình này diễn ra thành công, lãnh đạo cần áp dụng những tư duy chiến lược đúng đắn:

1 - Nhận thức về tầm quan trọng của chuyển đổi số

Lãnh đạo cần hiểu rõ rằng chuyển đổi số không chỉ là một lựa chọn mà là một yếu tố thiết yếu giúp doanh nghiệp duy trì và phát triển trong kỷ nguyên số. Nó không chỉ ảnh hưởng đến công nghệ mà còn thay đổi mô hình kinh doanh, văn hóa tổ chức và cách thức tương tác với khách hàng. Nhận thức đúng đắn sẽ giúp lãnh đạo đưa ra các quyết định kịp thời và hiệu quả, nhằm giữ vững lợi thế cạnh tranh.

2 - Xây dựng chiến lược dựa trên dữ liệu

Quyết định chiến lược cần phải được hỗ trợ bởi dữ liệu, thay vì dựa vào cảm tính hay kinh nghiệm cá nhân. Lãnh đạo nên sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu lớn (Big Data) để hiểu rõ xu hướng thị trường, hành vi khách hàng và hiệu quả các chiến lược hiện tại. Dữ liệu sẽ giúp lãnh đạo đưa ra những quyết định chính xác hơn, tối ưu hóa quy trình và tăng trưởng doanh thu hiệu quả.

3 - Đầu tư vào công nghệ phù hợp

Công nghệ là nền tảng của chuyển đổi số, vì vậy lãnh đạo cần xác định công nghệ nào sẽ mang lại giá trị lớn nhất cho doanh nghiệp. Việc đầu tư vào công nghệ phù hợp như AI, tự động hóa quy trình, hay quản lý dữ liệu giúp doanh nghiệp cải thiện hiệu quả công việc, giảm chi phí và tạo ra sản phẩm/dịch vụ mới. Tuy nhiên, công nghệ cần được lựa chọn kỹ lưỡng và phải tương thích với chiến lược dài hạn của doanh nghiệp.

4 - Lãnh đạo phải thay đổi cách thức quản lý

Chuyển đổi số yêu cầu lãnh đạo thay đổi phương thức quản lý truyền thống sang những phương pháp linh hoạt hơn, tập trung vào sự sáng tạo và tối ưu hóa quy trình. Việc áp dụng công cụ quản lý hiện đại, như các hệ thống quản lý dựa trên dữ liệu, giúp lãnh đạo có cái nhìn sâu sắc hơn về hoạt động của doanh nghiệp và đưa ra các quyết định nhanh chóng, chính xác hơn. Quản lý số cũng giúp doanh nghiệp trở nên linh hoạt hơn trong việc thích ứng với thị trường thay đổi.

5 - Tạo động lực đổi mới sáng tạo, học hỏi liên tục trong tổ chức

Chuyển đổi số thành công không thể thiếu sự đổi mới sáng tạo. Lãnh đạo cần xây dựng một môi trường làm việc khuyến khích nhân viên đóng góp ý tưởng mới và thử nghiệm các giải pháp sáng tạo. Bằng cách thúc đẩy văn hóa học hỏi liên tục và tạo điều kiện cho nhân viên học hỏi công nghệ mới, doanh nghiệp có thể phát triển mạnh mẽ và luôn dẫn đầu trong việc áp dụng các xu hướng và công nghệ tiên tiến.

6 - Xây dựng một đội ngũ nhân lực số

Để chuyển đổi số thành công, doanh nghiệp cần một đội ngũ nhân lực số có kỹ năng vững vàng. Lãnh đạo cần chú trọng đến việc đào tạo và phát triển nhân sự, từ các kỹ năng công nghệ cơ bản đến các kỹ năng chuyên sâu như AI, phân tích dữ liệu, hay quản lý hệ thống số. Đồng thời, cần thu hút và giữ chân những nhân tài có khả năng đáp ứng các yêu cầu chuyển đổi số, giúp doanh nghiệp đạt được sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên công nghệ.

Mô hình chuyển đổi số là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả và phát triển bền vững. Để áp dụng thành công, hãy lựa chọn mô hình phù hợp với chiến lược dài hạn. Theo dõi AI FIRST để cập nhật các giải pháp chuyển đổi số tiên tiến.