LỘ TRÌNH CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG NGÀNH BÁN LẺ: CƠ HỘI CHO SMEs

Chuyển đổi số trong ngành bán lẻ đang trở thành yếu tố then chốt giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động, nâng cao trải nghiệm khách hàng và gia tăng doanh thu. Việc ứng dụng công nghệ hiện đại như AI không chỉ giúp giảm chi phí mà còn mang lại những cơ hội phát triển bền vững. Cùng AI First tìm hiểu giải pháp chuyển đổi số hiệu quả, giúp doanh nghiệp bán lẻ nắm bắt cơ hội từ công nghệ và tạo ra lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ trong thị trường đầy biến động hiện nay.

1. Chuyển đổi số trong ngành bán lẻ là gì?

Chuyển đổi số trong ngành bán lẻ là quá trình ứng dụng các công nghệ số để thay đổi các quy trình kinh doanh, nâng cao trải nghiệm khách hàng và cải thiện hiệu quả hoạt động. Đây là sự kết hợp giữa công nghệ, dữ liệu và tự động hóa để tối ưu hóa hoạt động bán lẻ, từ việc quản lý hàng tồn kho, phân tích hành vi khách hàng đến việc cải thiện dịch vụ khách hàng qua các kênh trực tuyến và truyền thống.

2. Thực trạng chuyển đổi số trong ngành bán lẻ tại Việt Nam

Chuyển đổi số trong ngành bán lẻ tại Việt Nam năm 2025 đã đạt được những bước tiến đáng kể, phản ánh xu hướng toàn cầu về việc ứng dụng công nghệ để cải thiện hoạt động kinh doanh và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

2.1. Tổng quan thực trạng

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, thị trường bán lẻ Việt Nam dự kiến sẽ đạt 350 tỷ USD vào năm 2025, với doanh thu từ thương mại điện tử đạt 27,73 tỷ USD, chiếm khoảng 9% tổng doanh thu bán lẻ. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển mạnh mẽ của ngành bán lẻ tại Việt Nam trong giai đoạn này.

Cùng với đó, hành vi tiêu dùng cũng đang thay đổi đáng kể. Theo báo cáo Digital 2025 của DataReportal, hơn 79 triệu người Việt Nam sử dụng Internet, trong đó 76,2 triệu người dùng mạng xã hội. Thế hệ Gen Z và Millennials chiếm phần lớn trong nhóm người tiêu dùng trực tuyến, với xu hướng mua sắm qua các nền tảng thương mại điện tử như Shopee, Tiki và các kênh bán hàng trên mạng xã hội như TikTok Shop. Các doanh nghiệp bán lẻ đang nỗ lực đáp ứng nhu cầu này bằng cách chuyển đổi số để cải thiện quy trình bán hàng và tăng trưởng doanh thu.

2.2. Mức độ ứng dụng công nghệ tại các doanh nghiệp bán lẻ 

Theo Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) và khảo sát từ Deloitte, mức độ ứng dụng công nghệ trong ngành bán lẻ truyền thống vẫn còn khá phân mảnh, không đồng đều giữa các doanh nghiệp lớn và SMEs.

Doanh nghiệp lớn (chuỗi siêu thị, cửa hàng tiện lợi, hệ thống F&B quy mô):

• Ứng dụng mạnh mẽ các công nghệ như POS, ERP, CRM, eCommerce, Data Analytics.
• Chuyển đổi số bài bản theo mô hình omnichannel, có đội ngũ riêng triển khai công nghệ.
• Điển hình: Thế Giới Di Động, VinMart (WinMart), Pharmacity, The Coffee House...

Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs, cửa hàng truyền thống, shop bán lẻ offline):

• Mới chỉ ứng dụng các công cụ đơn lẻ, phục vụ hoạt động ngắn hạn (máy in hóa đơn, phần mềm bán hàng offline).
• Chưa có sự tích hợp giữa các bộ phận (bán hàng – kho – marketing – khách hàng).
• Chủ doanh nghiệp thiếu kiến thức công nghệ, phụ thuộc vào đơn vị bên ngoài.

3. Lợi ích của chuyển đổi số trong ngành bán lẻ

Chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích rõ rệt cho ngành bán lẻ, từ việc tối ưu hóa quy trình vận hành cho đến nâng cao trải nghiệm khách hàng. Dưới đây là những lợi ích cụ thể mà các doanh nghiệp bán lẻ có thể đạt được khi áp dụng công nghệ số.

• Tối ưu hiệu suất vận hành và giảm chi phí: Một trong những lợi ích đầu tiên và quan trọng nhất của chuyển đổi số trong ngành bán lẻ là khả năng tối ưu hóa hiệu suất vận hành và giảm chi phí. Các công cụ quản lý tự động hóa như hệ thống ERP và CRM giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí trong việc quản lý kho, đơn hàng và chăm sóc khách hàng.
• Tăng khả năng dự báo và ra quyết định thông minh: Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp bán lẻ có thể thu thập và phân tích lượng lớn dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau. Việc áp dụng các công nghệ phân tích dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) giúp doanh nghiệp không chỉ dự báo nhu cầu khách hàng mà còn đưa ra các quyết định thông minh và chính xác.
• Nâng cao trải nghiệm và giữ chân khách hàng: Chuyển đổi số đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao trải nghiệm khách hàng, giúp doanh nghiệp tạo ra một hành trình mua sắm mượt mà và cá nhân hóa. Việc sử dụng công nghệ như AI và học máy (Machine Learning) giúp doanh nghiệp cung cấp các sản phẩm và dịch vụ phù hợp với nhu cầu của từng khách hàng.
• Quản lý dễ dàng, minh bạch và theo thời gian thực: Một trong những lợi ích vượt trội của chuyển đổi số là giúp doanh nghiệp bán lẻ quản lý các hoạt động của mình một cách dễ dàng, minh bạch và theo thời gian thực. Các công cụ quản lý kho, bán hàng và báo cáo trực tuyến giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về tình hình kinh doanh ngay lập tức.
• Mở rộng thị trường và tăng trưởng bền vững: Chuyển đổi trong ngành bán lẻ giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường và gia tăng cơ hội tiếp cận khách hàng mới, đặc biệt là khi kết hợp với các nền tảng thương mại điện tử và chiến lược omnichannel. Việc xây dựng kênh bán hàng trực tuyến không chỉ giúp doanh nghiệp bán lẻ mở rộng phạm vi hoạt động mà còn giúp họ tiếp cận được các khách hàng tiềm năng ở những khu vực chưa từng tiếp cận trước đây.

4.  Các hoạt động chuyển đổi số trong ngành bán lẻ

Chuyển đổi số trong ngành bán lẻ không chỉ đơn giản là việc áp dụng công nghệ vào các quy trình bán hàng mà còn liên quan đến việc thay đổi cách thức tương tác với khách hàng, quản lý hàng hóa và tối ưu hóa các chiến lược marketing. Dưới đây là những hoạt động chuyển đổi số chính đang được các doanh nghiệp bán lẻ triển khai để nâng cao hiệu quả kinh doanh.

4.1. Phát triển kênh bán hàng đa nền tảng (Omni-channel)

Phát triển kênh bán hàng đa nền tảng (Omni-channel) là một trong những xu hướng quan trọng trong chuyển đổi số của ngành bán lẻ. Omni-channel giúp kết nối các kênh bán hàng truyền thống và trực tuyến, mang lại trải nghiệm liền mạch cho khách hàng. Với chiến lược Omni-channel, người tiêu dùng có thể mua sắm, thanh toán và nhận hàng trên nhiều nền tảng khác nhau, từ cửa hàng vật lý đến các trang thương mại điện tử hay ứng dụng di động.

• Kết nối các kênh bán hàng: Đồng bộ hóa các kênh bán hàng trực tuyến và ngoại tuyến như website, ứng dụng di động, cửa hàng vật lý và các nền tảng mạng xã hội.
• Cung cấp trải nghiệm liền mạch: Tạo ra một hành trình mua sắm không gián đoạn, cho phép khách hàng chuyển đổi giữa các kênh mà không gặp phải sự khác biệt trong giá trị và dịch vụ.
• Dịch vụ giao hàng linh hoạt: Cung cấp nhiều lựa chọn giao hàng, bao gồm giao hàng tại nhà, lấy hàng tại cửa hàng và các dịch vụ khác, giúp khách hàng dễ dàng tiếp cận sản phẩm.

4.2. Digital marketing

Digital marketing (tiếp thị số) đóng vai trò quan trọng trong chuyển đổi số của ngành bán lẻ. Việc sử dụng các công cụ marketing trực tuyến như SEO, PPC (quảng cáo trả tiền mỗi lần nhấp chuột), email marketing, và quảng cáo trên mạng xã hội giúp các doanh nghiệp bán lẻ tiếp cận và tương tác với khách hàng mục tiêu hiệu quả hơn. Digital marketing không chỉ giúp tăng trưởng doanh thu mà còn nâng cao nhận thức thương hiệu và gắn kết khách hàng.

• SEO (Tối ưu hóa công cụ tìm kiếm): Cải thiện vị trí của website trên các công cụ tìm kiếm để thu hút khách hàng tiềm năng.
• Chạy quảng cáo PPC: Sử dụng các chiến dịch quảng cáo trả tiền để tăng khả năng tiếp cận và tương tác với khách hàng mục tiêu.
• Email Marketing: Gửi các email cá nhân hóa tới khách hàng để giới thiệu sản phẩm mới, các chương trình khuyến mãi và duy trì mối quan hệ lâu dài với khách hàng.
• Quảng cáo trên mạng xã hội: Quảng bá sản phẩm qua các nền tảng như Facebook, Instagram, và TikTok để tăng nhận diện thương hiệu và thúc đẩy doanh thu.

4.3. Tiến hành chuyển kênh (O2O)

Chuyển kênh O2O (Online to Offline) là một chiến lược trong đó các doanh nghiệp bán lẻ tận dụng các kênh online để thu hút khách hàng và hướng họ đến các cửa hàng ngoại tuyến để hoàn tất giao dịch. Hoạt động này không chỉ giúp doanh nghiệp tăng trưởng doanh thu mà còn mang lại cho khách hàng trải nghiệm đa dạng, linh hoạt hơn trong quá trình mua sắm.

• Quảng bá trực tuyến, mua sắm ngoại tuyến: Khách hàng có thể tìm kiếm thông tin sản phẩm trên website hoặc ứng dụng và đến cửa hàng để trải nghiệm và mua sản phẩm.
• Khuyến mãi O2O: Cung cấp mã giảm giá hoặc khuyến mãi đặc biệt khi khách hàng mua sắm trực tuyến và lấy hàng tại cửa hàng.
• Lấy hàng tại cửa hàng (BOPIS): Cho phép khách hàng đặt hàng online và đến cửa hàng để nhận hàng, tiết kiệm thời gian và chi phí vận chuyển.

4.4. Ứng dụng các công cụ AI, chatbot 

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và chatbot trong chăm sóc khách hàng đang trở thành một phần quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số của ngành bán lẻ. Các chatbot thông minh có thể trả lời câu hỏi của khách hàng, hỗ trợ mua sắm và giải quyết vấn đề 24/7, tạo ra một trải nghiệm khách hàng tốt hơn và tiết kiệm chi phí nhân sự cho doanh nghiệp.

• Hỗ trợ khách hàng 24/7: Công cụ AI Chatbot có thể trả lời các câu hỏi phổ biến, giải đáp thắc mắc và cung cấp hỗ trợ khách hàng mọi lúc, mọi nơi.
• Cá nhân hóa dịch vụ: Ứng dụng AI để phân tích hành vi khách hàng, từ đó cung cấp các đề xuất sản phẩm cá nhân hóa, nâng cao sự hài lòng của khách hàng.
• Tự động hóa quy trình chăm sóc khách hàng: Giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhân viên, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí khi giải quyết các yêu cầu của khách hàng.

4.5. Thu thập, khai thác dữ liệu hành vi khách hàng

Việc thu thập và khai thác dữ liệu hành vi khách hàng là một trong những yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp bán lẻ nắm bắt được nhu cầu và sở thích của khách hàng. Các công nghệ như Big Data và AI cho phép doanh nghiệp phân tích các dữ liệu này để cải thiện chiến lược kinh doanh, dự báo xu hướng và tối ưu hóa quy trình bán hàng.

• Thu thập dữ liệu qua nhiều kênh: Doanh nghiệp thu thập dữ liệu từ các kênh online, cửa hàng vật lý, mạng xã hội và các nền tảng thương mại điện tử.
• Phân tích hành vi mua sắm: Sử dụng AI và phân tích dữ liệu khách hàng để nhận diện xu hướng mua sắm của khách hàng và cải thiện các chiến lược bán hàng.
• Dự báo nhu cầu: Phân tích dữ liệu lịch sử và hành vi khách hàng để dự đoán nhu cầu và chuẩn bị nguồn hàng phù hợp.

4.6. Phân tích dữ liệu và ra quyết định dựa trên dữ liệu (Data-driven decision)

Phân tích dữ liệu và ra quyết định dựa trên dữ liệu là một chiến lược quan trọng trong chuyển đổi số của ngành bán lẻ. Việc sử dụng dữ liệu để đưa ra các quyết định chiến lược giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình kinh doanh, giảm rủi ro và nâng cao hiệu quả hoạt động. Các công cụ phân tích dữ liệu giúp doanh nghiệp bán lẻ đưa ra các quyết định chính xác hơn về giá cả, marketing, và quản lý tồn kho.

• Phân tích dữ liệu khách hàng: Sử dụng các công cụ phân tích để hiểu rõ hơn về nhu cầu, hành vi và sự ưu tiên của khách hàng.
• Quản lý tồn kho thông minh: Phân tích dữ liệu tồn kho giúp doanh nghiệp dự báo chính xác nhu cầu hàng hóa và tối ưu hóa quy trình cung ứng.
• Ra quyết định chiến lược: Sử dụng dữ liệu phân tích để đưa ra các quyết định về chiến lược marketing, giá bán, và các hoạt động khác trong kinh doanh.

5. Ứng dụng công nghệ AI trong quá trình chuyển đổi số ngành bán lẻ

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi cách thức hoạt động của ngành bán lẻ, mang đến những giải pháp sáng tạo và hiệu quả để cải thiện các quy trình, nâng cao trải nghiệm khách hàng và tăng trưởng doanh thu. Dưới đây là các ứng dụng công nghệ AI nổi bật trong chuyển đổi số ngành bán lẻ, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động kinh doanh và duy trì sự cạnh tranh trong thị trường ngày càng số hóa.

5.1. AI hỗ trợ định giá động (Dynamic Pricing)

AI hỗ trợ định giá động (Dynamic Pricing) là một trong những ứng dụng quan trọng trong ngành bán lẻ. Công nghệ này cho phép doanh nghiệp tự động điều chỉnh giá bán sản phẩm dựa trên các yếu tố như nhu cầu thị trường, tình hình tồn kho, thời gian, giá của đối thủ cạnh tranh và các yếu tố mùa vụ. Nhờ vào AI, các doanh nghiệp có thể đưa ra các mức giá linh hoạt, tối ưu hóa doanh thu và duy trì sự cạnh tranh.

• Điều chỉnh giá theo nhu cầu thị trường: AI giúp xác định mức giá tối ưu dựa trên sự thay đổi nhu cầu của khách hàng.
• Giám sát giá của đối thủ cạnh tranh: Công nghệ AI có thể theo dõi và điều chỉnh giá bán theo những thay đổi của các đối thủ, đảm bảo giá bán của doanh nghiệp luôn hấp dẫn và cạnh tranh.
• Điều chỉnh giá theo thời gian: AI tự động thay đổi giá dựa trên yếu tố thời gian, chẳng hạn như giảm giá vào các dịp lễ hay khuyến mãi.
• Quản lý giá tối ưu: AI giúp doanh nghiệp duy trì giá cả hợp lý, không quá thấp hoặc quá cao so với thị trường, từ đó nâng cao lợi nhuận.

5.2. Tự động hóa quản lý tồn kho & chuỗi cung ứng

AI đóng vai trò quan trọng trong việc tự động hóa quản lý tồn kho và chuỗi cung ứng, giúp các doanh nghiệp bán lẻ duy trì hiệu quả vận hành và giảm thiểu rủi ro thiếu hụt hay dư thừa hàng hóa. Thông qua các công cụ AI và học máy, các doanh nghiệp có thể dự đoán chính xác nhu cầu hàng hóa, từ đó tối ưu hóa các quy trình cung ứng và quản lý kho.

• Dự báo nhu cầu hàng hóa: Phân tích dữ liệu bán hàng và xu hướng tiêu dùng để dự báo nhu cầu hàng hóa chính xác, giảm thiểu tình trạng thiếu hụt hoặc dư thừa sản phẩm.
• Tối ưu hóa quy trình nhập hàng: Tự động tính toán bằng AI và đưa ra các lệnh nhập hàng vào thời điểm thích hợp để đảm bảo hàng hóa luôn sẵn có mà không gây lãng phí.
• Tự động hóa kiểm kê kho: AI có thể tự động kiểm tra mức tồn kho và thực hiện các báo cáo chính xác, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí.
• Quản lý chuỗi cung ứng thông minh: AI trong quản lý chuỗi cung ứng giúp theo dõi và quản lý các mối quan hệ với nhà cung cấp, từ đó tối ưu hóa quy trình giao nhận và giảm thiểu rủi ro trong chuỗi cung ứng.

5.3. AI trong kiểm soát gian lận và thất thoát

AI là công cụ hữu hiệu trong việc kiểm soát gian lận và thất thoát trong ngành bán lẻ. Bằng cách sử dụng các thuật toán học máy, hệ thống AI có thể phát hiện những hành vi bất thường trong quá trình giao dịch hoặc trong việc quản lý hàng hóa, từ đó giúp doanh nghiệp ngăn chặn các hành vi gian lận và thất thoát tài sản.

• Phát hiện hành vi gian lận: AI có thể phát hiện các mẫu giao dịch bất thường, như việc mua hàng với số lượng lớn, sử dụng thẻ tín dụng giả, hay các giao dịch không hợp lệ.
• Theo dõi hành vi nhân viên: Giúp theo dõi các hoạt động của nhân viên trong quá trình làm việc, từ đó phát hiện và ngăn chặn hành vi ăn cắp hoặc gian lận trong kho.
• Phát hiện gian lận trong thanh toán: AI giám sát quá trình thanh toán và phát hiện các hành vi gian lận như việc thanh toán không hợp lệ hoặc thẻ tín dụng giả.
• Giảm thất thoát hàng hóa: AI giúp kiểm tra lượng hàng hóa trong kho, phát hiện những sai sót trong quá trình quản lý kho và giảm thiểu thất thoát.

5.4. Phân tích hành vi khách hàng tại cửa hàng

AI giúp các doanh nghiệp bán lẻ phân tích hành vi của khách hàng tại cửa hàng để tối ưu hóa không gian bán lẻ và cải thiện trải nghiệm mua sắm. Công nghệ nhận dạng hình ảnh và phân tích video giúp theo dõi cách khách hàng di chuyển trong cửa hàng, sản phẩm nào.

• Theo dõi chuyển động khách hàng: Sử dụng công nghệ nhận diện hình ảnh để theo dõi và phân tích hành vi di chuyển của khách hàng trong cửa hàng.
• Phân tích sản phẩm hot: AI giúp nhận diện các sản phẩm được khách hàng quan tâm nhiều nhất, từ đó tối ưu hóa trưng bày và phân bổ sản phẩm.
• Cải thiện trải nghiệm khách hàng: Dựa trên dữ liệu phân tích hành vi, doanh nghiệp có thể điều chỉnh không gian bán hàng, bố trí sản phẩm sao cho phù hợp với sở thích và nhu cầu của khách hàng.
• Tối ưu hóa bố trí cửa hàng: AI phân tích các khu vực có ít khách hàng qua đó giúp thay đổi chiến lược trưng bày sản phẩm và thu hút sự chú ý.

5.5. AI hỗ trợ bán hàng qua giọng nói (Voice AI)

AI hỗ trợ bán hàng qua giọng nói (Voice AI) đang dần trở thành xu hướng trong ngành bán lẻ, đặc biệt là khi ngày càng nhiều người sử dụng các thiết bị thông minh như loa thông minh (Alexa, Google Home) để tìm kiếm thông tin và mua sắm. AI giọng nói giúp tạo ra trải nghiệm mua sắm trực tiếp, dễ dàng và nhanh chóng, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.

• Tìm kiếm sản phẩm qua giọng nói: Người tiêu dùng có thể yêu cầu các thiết bị thông minh tìm kiếm sản phẩm bằng giọng nói, giúp tiết kiệm thời gian và dễ dàng tiếp cận sản phẩm.
• Đặt hàng và thanh toán qua giọng nói: AI giúp người tiêu dùng đặt hàng và thực hiện thanh toán thông qua lệnh giọng nói mà không cần phải sử dụng bàn phím hay màn hình cảm ứng.
• Cải thiện dịch vụ khách hàng: Các trợ lý ảo AI như Siri, Alexa, và Google Assistant có thể hỗ trợ khách hàng với các câu hỏi về sản phẩm, thông tin vận chuyển và các dịch vụ khác.
• Tăng cường trải nghiệm khách hàng: Voice AI tạo ra một kênh giao tiếp trực tiếp và tự nhiên giữa khách hàng và doanh nghiệp, từ đó nâng cao trải nghiệm mua sắm và sự hài lòng của khách hàng.

6. Lộ trình triển khai chuyển đổi số trong ngành bán lẻ

Chuyển đổi số là một quá trình phức tạp nhưng rất cần thiết trong ngành bán lẻ, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Để triển khai chuyển đổi số thành công, các doanh nghiệp cần một lộ trình rõ ràng và khoa học. 

Bước 1: Đánh giá hiện trạng & xác định mục tiêu chuyển đổi số

Bước đầu tiên trong lộ trình chuyển đổi số là đánh giá hiện trạng của doanh nghiệp và xác định mục tiêu chuyển đổi số. Đây là giai đoạn quan trọng để hiểu rõ những thách thức mà doanh nghiệp đang gặp phải, đồng thời xác định mục tiêu cụ thể mà doanh nghiệp muốn đạt được sau khi chuyển đổi số. Việc đánh giá này giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về các lĩnh vực cần cải thiện và hướng đi phù hợp với chiến lược dài hạn.

• Đánh giá hệ thống hiện tại: Phân tích các quy trình kinh doanh hiện tại, công nghệ đang sử dụng, và mức độ tự động hóa trong các hoạt động.
• Xác định vấn đề cần giải quyết: Xác định các vấn đề cụ thể mà doanh nghiệp gặp phải trong các quy trình bán hàng, quản lý kho, chăm sóc khách hàng, v.v.
• Đặt mục tiêu chuyển đổi số rõ ràng: Xác định mục tiêu cụ thể như tăng trưởng doanh thu, giảm chi phí vận hành, nâng cao trải nghiệm khách hàng hay tối ưu hóa quy trình sản xuất.
• Lập báo cáo hiện trạng: Tạo ra báo cáo chi tiết về tình trạng hiện tại để làm cơ sở cho các bước tiếp theo.

Bước 2: Lên kế hoạch và ưu tiên các hoạt động cần số hóa trước

Sau khi đánh giá hiện trạng, bước tiếp theo là lên kế hoạch triển khai và xác định các hoạt động cần số hóa trước. Doanh nghiệp cần phân tích các hoạt động nào có thể mang lại hiệu quả nhanh chóng và đáng kể khi được số hóa, từ đó ưu tiên các lĩnh vực này trong kế hoạch chuyển đổi số. 

• Xác định các lĩnh vực cần số hóa: Lựa chọn các hoạt động trọng yếu như bán hàng, marketing, chăm sóc khách hàng hay quản lý kho để triển khai số hóa trước.
• Đánh giá tiềm năng công nghệ: Xem xét các công nghệ nào sẽ giúp tối ưu hóa các quy trình và mang lại giá trị cao nhất cho doanh nghiệp.
• Lập kế hoạch chi tiết: Phân chia các hoạt động cần triển khai và xác định các mốc thời gian cho từng hoạt động số hóa.
• Ưu tiên các hoạt động tạo ra tác động lớn: Tập trung vào các hoạt động có thể tạo ra thay đổi rõ rệt và nhanh chóng trong hiệu quả kinh doanh.

Bước 3: Chọn công nghệ và đối tác triển khai phù hợp

Một trong những bước quan trọng nhất trong quá trình chuyển đổi số là chọn lựa công nghệ phù hợp và các đối tác triển khai đáng tin cậy. Việc lựa chọn công nghệ không chỉ dựa vào xu hướng mà còn phải dựa trên nhu cầu thực tế của doanh nghiệp. Đồng thời, việc hợp tác với các đối tác công nghệ uy tín sẽ giúp doanh nghiệp triển khai chuyển đổi số nhanh chóng và hiệu quả.

• Nghiên cứu và chọn công nghệ phù hợp: Chọn lựa các công nghệ như AI, Big Data, Cloud Computing hay IoT, phù hợp với nhu cầu và mục tiêu của doanh nghiệp.
• Lựa chọn đối tác triển khai: Tìm kiếm và lựa chọn các đối tác công nghệ có kinh nghiệm trong ngành bán lẻ để hỗ trợ triển khai chuyển đổi số.
• Đánh giá chi phí và ROI: Xem xét ngân sách đầu tư và lợi ích tiềm năng của việc triển khai công nghệ mới.
• Đảm bảo tính tích hợp: Chọn các công nghệ có khả năng tích hợp tốt với các hệ thống hiện tại của doanh nghiệp.

Bước 4: Số hoá quy trình bán hàng và marketing

Số hoá quy trình bán hàng và marketing là bước quan trọng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa các hoạt động kinh doanh, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả chiến lược tiếp cận khách hàng. Việc áp dụng công nghệ số vào quy trình bán hàng và marketing giúp doanh nghiệp cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng, từ đó tạo ra những chiến dịch marketing chính xác và hiệu quả hơn. Đồng thời, việc tự động hóa các quy trình bán hàng cũng giúp giảm thiểu sai

• Tự động hóa quy trình bán hàng: Áp dụng các công cụ CRM (Customer Relationship Management) và hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning) để quản lý khách hàng, theo dõi đơn hàng, và tối ưu hóa quy trình từ lúc khách hàng tiếp cận cho đến khi hoàn tất giao dịch.
• Áp dụng công nghệ marketing tự động: Tận dụng các công cụ email marketing tự động, quảng cáo trên các nền tảng như Google Ads và Facebook Ads để tối ưu hoá chi phí quảng cáo và mở rộng phạm vi tiếp cận.
• Quản lý chiến dịch marketing đa kênh (Omni-channel): Đảm bảo sự liên kết giữa các kênh marketing truyền thống và kỹ thuật số để tạo ra một chiến lược marketing liền mạch, giúp khách hàng có trải nghiệm mượt mà ở mọi điểm tiếp xúc.

Bước 5: Tối ưu hoá trải nghiệm khách hàng

Tối ưu hoá trải nghiệm khách hàng là một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của quá trình chuyển đổi số trong ngành bán lẻ. Việc nâng cao trải nghiệm khách hàng giúp doanh nghiệp không chỉ giữ chân khách hàng hiện tại mà còn thu hút khách hàng mới, từ đó tạo ra sự khác biệt và tăng trưởng bền vững. 

• Phân tích hành vi khách hàng: Sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu và AI để thu thập và phân tích thông tin về hành vi, sở thích và nhu cầu của khách hàng, từ đó cá nhân hóa trải nghiệm cho từng khách hàng.
• Cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng: Áp dụng công nghệ để gợi ý sản phẩm hoặc dịch vụ phù hợp dựa trên lịch sử mua hàng và hành vi tìm kiếm của khách hàng. Điều này giúp khách hàng cảm thấy được quan tâm và tạo sự gắn kết lâu dài.
• Cải thiện các kênh giao tiếp khách hàng: Sử dụng chatbot AI và các công cụ chăm sóc khách hàng tự động để giải quyết các câu hỏi và yêu cầu của khách hàng nhanh chóng, từ đó tạo cảm giác thuận tiện và nâng cao mức độ hài lòng.
• Tạo ra dịch vụ khách hàng vượt trội: Dựa vào công nghệ số, doanh nghiệp có thể cung cấp dịch vụ khách hàng nhanh chóng, chính xác và hiệu quả, từ việc giao hàng nhanh đến việc xử lý yêu cầu hoàn trả sản phẩm một cách linh hoạt.

Bước 6: Thử nghiệm, đo lường, điều chỉnh, rồi nhân rộng

Sau khi triển khai công nghệ, bước tiếp theo là thử nghiệm trên quy mô nhỏ, đo lường kết quả, và điều chỉnh các quy trình trước khi nhân rộng ra toàn bộ doanh nghiệp. Việc thử nghiệm này giúp doanh nghiệp phát hiện và khắc phục các vấn đề trước khi triển khai chính thức, từ đó đảm bảo sự thành công của chuyển đổi số.

• Thử nghiệm công nghệ trên một nhóm nhỏ: Triển khai thử nghiệm trong một bộ phận hoặc nhóm nhỏ của doanh nghiệp để kiểm tra khả năng vận hành của các công nghệ mới.
• Đo lường hiệu quả: Sử dụng các công cụ phân tích để đo lường hiệu quả của công nghệ trong việc cải thiện các hoạt động kinh doanh.
• Điều chỉnh chiến lược nếu cần thiết: Phân tích các kết quả thử nghiệm và điều chỉnh chiến lược, quy trình triển khai nếu cần.
• Mở rộng quy mô: Sau khi hoàn tất thử nghiệm và điều chỉnh, tiến hành mở rộng triển khai ra toàn bộ doanh nghiệp.

Bước 7: Đào tạo đội ngũ & phát triển văn hóa số

Bước cuối cùng trong lộ trình chuyển đổi số là đào tạo đội ngũ nhân viên và phát triển văn hóa số trong toàn bộ doanh nghiệp. Để chuyển đổi số thành công, doanh nghiệp cần trang bị cho đội ngũ nhân viên những kỹ năng cần thiết để vận hành và sử dụng các công nghệ mới. 

• Đào tạo nhân viên về công nghệ mới: Cung cấp các khóa đào tạo về công nghệ và các công cụ mới để nhân viên có thể sử dụng hiệu quả.
• Xây dựng đội ngũ chuyên gia công nghệ: Lựa chọn và đào tạo những nhân viên có khả năng làm việc chuyên sâu về công nghệ để đảm bảo sự ổn định của hệ thống.
• Phát triển văn hóa số trong doanh nghiệp: Khuyến khích sự đổi mới sáng tạo và áp dụng công nghệ vào các quy trình công việc hàng ngày.
• Đo lường hiệu quả đào tạo: Theo dõi sự tiến bộ của nhân viên trong việc áp dụng công nghệ mới vào công việc và điều chỉnh kế hoạch đào tạo nếu cần.

7. Những thách thức khi chuyển đổi số trong ngành bán lẻ

Chuyển đổi số trong ngành bán lẻ mang lại nhiều lợi ích đáng kể nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức. Các doanh nghiệp cần nhận diện và giải quyết những vấn đề này để triển khai thành công quá trình chuyển đổi. Dưới đây là những thách thức phổ biến mà các doanh nghiệp bán lẻ gặp phải khi chuyển đổi số, cùng với những giải pháp cần thiết để vượt qua chúng.

• Thiếu chiến lược tổng thể, triển khai thiếu trọng tâm: Một trong những thách thức lớn nhất khi chuyển đổi số là việc thiếu một chiến lược tổng thể rõ ràng. Nhiều doanh nghiệp bán lẻ thường bắt đầu triển khai chuyển đổi số mà không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, dẫn đến việc triển khai thiếu trọng tâm và không đạt được mục tiêu như mong đợi.
• Hạ tầng công nghệ cũ, khó tích hợp hệ thống: Hệ thống công nghệ lạc hậu là một trong những rào cản lớn khi triển khai chuyển đổi số. Các doanh nghiệp bán lẻ sử dụng những hệ thống công nghệ cũ, không tương thích với các công nghệ mới, khiến việc tích hợp hệ thống trở nên khó khăn. 
• Nhân sự thiếu kỹ năng công nghệ & tâm lý “ngại thay đổi”: Một trong những thách thức lớn khi chuyển đổi số là thiếu hụt nhân sự có kỹ năng công nghệ cần thiết. Đồng thời, tâm lý "ngại thay đổi" cũng là một yếu tố cản trở sự thành công của quá trình chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Nhân viên không quen với công nghệ mới hoặc không nhận thức được tầm quan trọng của chuyển đổi số có thể gây khó khăn trong việc triển khai
• Chi phí đầu tư cao nếu thiếu quy hoạch: Chuyển đổi số đòi hỏi một khoản đầu tư đáng kể, đặc biệt khi doanh nghiệp không có một kế hoạch rõ ràng và chiến lược quy hoạch hiệu quả. Chi phí đầu tư cho công nghệ mới, đào tạo nhân viên, và nâng cấp cơ sở hạ tầng có thể là một gánh nặng nếu không được dự tính và chuẩn bị trước.
• Bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư chưa được quan tâm đúng mức: Chuyển đổi số mang lại nhiều cơ hội, nhưng cũng làm gia tăng các mối đe dọa về bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư. Khi doanh nghiệp bán lẻ tích hợp các công nghệ số, họ cũng phải đối mặt với nguy cơ rò rỉ thông tin khách hàng, lộ lọt dữ liệu thanh toán và các vấn đề liên quan đến bảo mật.
• Quá phụ thuộc vào công nghệ: Mặc dù công nghệ đóng vai trò quan trọng trong chuyển đổi số, nhưng quá phụ thuộc vào công nghệ có thể tạo ra những rủi ro lớn. Các doanh nghiệp bán lẻ có thể gặp khó khăn khi công nghệ gặp sự cố hoặc không hoạt động như mong đợi, dẫn đến gián đoạn trong hoạt động kinh doanh.
  
  

Chuyển đổi số trong ngành bán lẻ là một xu hướng không thể bỏ qua, giúp doanh nghiệp cải thiện hiệu quả hoạt động và nâng cao sự hài lòng của khách hàng. Qua bài viết trên, AI First mong rằng sẽ góp phần giúp các doanh nghiệp bán lẻ có giải pháp chuyển đổi số hiệu quả, mang lại những chiến lược kinh doanh đột phá, gia tăng tỷ lệ chuyển đổi.